Chương 164: Hoá nguy thành an
Do đã có kinh nghiệm, Thiên Đức sẵn sàng tiếp đón Lý An khi gặt xong vào khoảng hạ tuần tháng 11. Năm có hai vụ lúa, không mất mùa, thu hoạch xong nhất định sẽ động binh.
Thực tế, Lý An đã chuẩn bị trong cả năm hòng đòi lại hai món nợ với Thiên Đức. Lý An đã chế ra được pháo bắn đá các loại, nỏ Liên Châu, tuy không giống và bắn tốt như của Thiên Đức nhưng cũng không tệ. Bù lại, Lý An đã làm hơn 500 khẩu pháo cùng hàng nghìn nỏ Liên Châu. Và không ngừng cải tiến v·ũ k·hí với mục tiêu áp chế, vượt qua được tường thành của Thiên Gia Bảo Hựu.
Chương và Bỉnh Di đều nắm được những thông tin về trang bị mới của quân Lý An do cài cắm được hàng chục người làm tốt trong quân Siêu Loại.
Một cuộc chiến giữa hai bên sẽ xảy ra vào cuối năm là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, có một sự biến nằm ngoài dự đoán của cả hai bên vào thượng tuần tháng 11, năm Thiên Đức 27 khiến Lý An phải tạm gác lại kế hoạch t·ấn c·ông.
Thượng tuần tháng 11, vùng Thiên Đức bỗng xuất hiện đại dịch. Ban đầu Chương không chú ý lắm bởi công việc bận rộn tối ngày nhưng khi Duệ nói đã có mấy chục dân c·hết vì nhà chùa và các thầy lang trong vùng không cứu kịp thì Chương mới giật mình.
Hai ngày sau, số n·gười c·hết đã lên đến con số hàng trăm. Trong Đường Vỹ, Long Ngô Động và làng Môn bắt đầu có người mất chỉ sau hơn một ngày phát bệnh. Chương đành tạm gác mọi việc dang dở sang một bên, triệu tập tập đội ngũ quân y gần trăm người hòng tìm nguyên nhân.
Quân y cho biết người bệnh hầu hết là người già, phụ nữ và trẻ em, họ đột nhiên đau bụng quằn quại, thượng thổ hạ tả, cuống cuồng bứt rứt, phiền muộn, thậm chí co gân, tay chân quyết nghịch. Quân y đến cứu chữa bằng phương pháp châm cứu, cạo gió vùng đình (trán) đỉnh sau mạch đốc (vùng sau gáy sống lưng) đồng thời cho bệnh nhân uống bài Cấp cứu hồi dương thang song hiệu quả rất thấp.
Chương hỏi kỹ, Duệ ghi chép.
Chương nghĩ đến bệnh thổ tả! Bệnh này rất nguy hiểm.
Ngay lập tức cậu ra lệnh cấm trại toàn bộ quân doanh Thiên Đức. Ai ở đâu ở đấy, hạn chế tiếp xúc với dân và giữa các nhóm quân với nhau.
Ngay từ ngày đầu, một trong các quy định bắt buộc với binh sĩ Thiên Đức là ăn chín, uống sôi. Sau thời gian dài binh sĩ đã có thói quen này. Nước múc lên từ giếng trong các quân doanh đều phải thông qua bể lọc với than củi, cát vàng, sỏi. Đặc biệt là ở bản doanh bởi gần đầm lầy.
Quân y Thiên Đức nhận lệnh cấp tốc vào ba làng gần nhất, thống kê gấp số lượng bệnh nhân, độ tuổi, tình trạng nặng nhẹ để phân loại. Quân y được yêu cầu dùng vải che mặt, tiếp xúc trực tiếp với người bệnh phải dùng găng tay vải, dùng xong phải đốt ngay.
Sau thống kê, Chương nhận ra bệnh nhân chia làm hai nhóm biểu hiện chính là hàn và nhiệt, và bệnh nhân đều đi chợ!
Chương cho đó là nguồn lây, lệnh phong toả tất cả các chợ, áp dụng thiết quân luật toàn vùng. Dân chúng hạn chế đi lại giữa các làng, thương nhân không được cho thương thuyền rời bến.
Chương muốn khoanh vùng để dập dịch.
Đầu tiên, chăn chiếu của người bệnh đều đem đốt sạch. Vật dụng thường dùng như bát, chén, cốc… phải khử trùng bằng nước đun sôi. Dùng vôi bột phủ bãi nôn, phân thải của người bệnh sau đó đem chôn lấp.
Với các bệnh nhân thể hàn, bị lạnh, không khát nước. Các vị cao tăng ở Linh Sơn cổ tự kê bài thuốc “Hoắc hương chính tán khí”. Bệnh nhân thể nhiệt, sốt cao, khát nước dùng bài “hoàng liên hương nhu ẩm”.
Nhóm bệnh nhân thứ ba, ít hơn, đau bụng quằn quại, muốn nôn hoặc đi ngoài đều không được. Chương gặp các đại sư, nói rằng người bệnh gặp tình trạng này cần phải trích máu cho lưu thông khí huyết và kê thang cho người bệnh uống sao cho nôn thật nhanh. Các đại sư ở Linh Sơn cổ tự cho trần bì sắc với muối rang, đồng thời chỉ cho quân y trích mười đầu ngón tay bệnh nhân cùng huyệt Uỷ trung.
Trần bì trong Linh Sơn cổ tự không nhiều mà bệnh lan rất nhanh. Chương nhớ ra thời còn nhỏ ở làng, bà nội có nói khi xưa lúc bị thổ tả dùng muối rang hoặc phèn chua pha nước nóng uống, liền cho áp dụng. Đồng thời đổ muối ăn lên rốn người bệnh kèm ngải cứu giã nhuyễn nếu người bệnh trướng bụng.
Với bệnh nhân có tình trạng co rút tứ chi, Chương bảo quân y giã nát tỏi, nói người nhà bệnh nhân chà xát lòng bàn chân đến khi nóng mới thôi. Hoặc đun nóng dấm gạo, dùng vải thấm ướt chườm tứ chi.
Bệnh nhân bị nôn và đi ngoài nhiều, người nhà rang muối sau đó bọc vào miếng vải chườm phần ngực, bụng, lưng liên tục.
Ngoài ra, bệnh nhân thuộc thể hàn biểu hiện bằng các triệu chứng tay chân lạnh, vã mồ hôi lạnh, sợ lạnh, bụng không đau, phân toàn nước màu trắng đục như nước vo gạo, tiểu tiện trong, rêu lưỡi trắng mỏng... cho dùng gừng tươi nướng cháy vỏ, riềng sao, củ sả sao, búp ổi sao sắc với 500ml nước đun nhỏ lửa còn 200ml chia uống 2 lần trong ngày. Hoặc nụ sim, búp ổi, riềng, tất cả sao vàng tán bột, uống mỗi ngày 3 lần với nước ấm.
Bệnh nhân thể nhiệt dùng búp chè xanh, rau má, lá mơ lông, bông mã đề, nụ sim, sắc uống.
Lúc này bản in chữ rời bằng gỗ phát huy tác dụng. Hàn Thuyên in hàng nghìn tờ thông cáo phát đến các làng. Thông cáo ghi tình trạng bệnh và cách chữa trị. Quân sĩ Thiên Đức nhận lệnh tạm dừng mọi hoạt động, tập trung làm thuốc giúp quân y chữa trị cho dân.
Để biết được mấy bài thuốc này, thực Chương phải cảm ơn cậu bạn thân vì những cuốn sách theo Chương đến đây. Trong sách đề cập rất ít đến bệnh tả, song có ghi cách trị đơn giản. Tuy không có liều lượng cụ thể nhưng các đại sư đã giúp Chương việc này. Thiền sư Ngô Chân Lưu không thể hiểu nổi vì sao Mạc chủ tướng không biết y thuật lại có thể đưa ra các bài thuốc lạ lùng và việc điều chế bài thuốc với tỉ lệ thích hợp không mất nhiều thời gian của các vị cao tăng, bởi họ thường xuyên nghiên cứu y thuật. Họ biết tác dụng của từng loại lá, rễ mà Chương nói.
Từ bài thuốc này, các đại sư phát triển thêm những bài thuốc khác để chữa trị bệnh tả, kiết lỵ. Các thầy lang trong vùng cũng được đưa cách điều chế bài thuốc để giúp dân.
Bằng những nỗ lực ngày đêm khoanh vùng, dập dịch, áp dụng thiết quân luật, sau gần nửa tháng, tỉ lệ người bệnh t·ử v·ong giảm hẳn, không có người bệnh mới. Tuy nhiên gần bốn trăm người dân vùng Thiên Đức đã t·hiệt m·ạng. Cho dù bách tính một lần nữa ghi nhận công lao của quân Thiên Đức cứu dân khỏi nạn dịch nhưng Chương không cảm thấy vui mừng. Cậu rút ra được bài học sâu sắc, tự hỏi bản thân đã thực sự lo cho bách tính chưa hay chỉ quan tâm nửa vời nhằm đạt mục đích riêng?
Thông qua Thiên Đức hội, các làng đều phải thay đổi trong công tác phòng dịch cơ bản như nước múc lên từ giếng đều phải qua bể lọc, dọn dẹp rác thải, phát quang bụi rậm, ăn chín uống sôi, hạn chế ăn đồ sống. Hoa quả, rau sống trước khi ăn phải rửa bằng nước muối. Làng nào để bùng dịch tả trở lại thì trưởng làng và những người liên quan phải chịu trách nhiệm, sẽ bị đưa đi cải tạo từ một đến ba năm.
Vùng Thiên Đức và Thiên Gia Bảo Hựu kiểm soát chỉ có hơn 2 vạn dân, ngăn cách bởi sông Dâu. Ngay khi bùng dịch đã phong toả kịp thời nên mới xử lý nhanh được vậy, không tính là giỏi. Song vùng Siêu Loại bên cạnh với số dân lẫn quân hơn 6 vạn người, dịch bùng phát lấy đi mạng sống của hàng nghìn người chỉ sau hơn một tuần.
Không riêng Siêu Loại mà các vùng khác trên khắp Vạn Xuân cũng bắt đầu bùng dịch.
Chương sai sứ đem thư gửi Sơn Tây vương, hướng dẫn cách phòng chống và dập dịch mà Thiên Đức đã và đang làm. Khuyên Sơn Tây vương triển khai sớm để cứu bách tính trong vùng. Sơn Tây vương mừng như bắt được vàng bởi trong quân cũng đang lây truyền dịch.
Sau khi Chương thu hồi lệnh thiết quân luật, các thương thuyền được tự do đi lại, song họ được khuyến cáo cẩn trọng bệnh dịch.
Biết dân Siêu Loại khốn đốn, Chương sai sứ gặp Lý Lệnh công và Lý An, thể hiện thiện ý giúp đỡ Siêu Loại dập dịch. Lý Lệnh công và Lý An tất nhiên không đồng ý, Chương tiên liệu trước bèn thông qua Cả Lụa, các vị cao tăng ở Linh Sơn cổ tự cùng giới thương nhân lan truyền tin quân Thiên Đức có bài thuốc cứu được bách tính. Ai đến lấy đều được.
Thiền sư Sùng Phạm nghe tin, đích thân đến gặp Thiền sư Ngô Chân Lưu. Sau khi rõ thực hư, ông trở về Diên Ứng tự đem theo những bài thuốc cứu dân, không quên nói với người bệnh bài thuốc do Thiên Đức quân cho.
Dân Siêu Loại nghe tin lan truyền dân bên vùng Thiên Đức đã dập xong đại dịch, dân c·hết ít, có bài thuốc cứu. Lại thêm tin Thiên Đức quân muốn cử người sang giúp nhưng bị từ chối. Hàng nghìn người có gia quyến đang bị bệnh liền kéo nhau đến tường thành ngăn cách hai vùng xin thuốc.
Tất cả những người này, cứ hai mươi người một nhóm, được binh sĩ Thiên Đức hoặc Thiên Gia Bảo Hựu dẫn qua làng mạc, đến điểm cấp phát thuốc hoặc chỉ dẫn chữa trị nhận thứ họ cần. Tiếp đó Uyển Như dùng thương thuyền chở họ vòng về theo lối sông Dâu, cập bờ. Sao cho người đến xin thuốc được rồi không gặp những người đến sau.
Dân đến xin thuốc thấy vùng ven sông trù phú khác hẳn những gì được nghe, lại được binh sĩ tận tình chỉ dẫn nên đều có thiện cảm.
Đầu tháng Chạp, dân Siêu Loại không còn t·ử v·ong do dịch tả. Quân của Lý An vì thế mà không hao tổn là bao. Lý Lệnh công và Lý An nhận ra mối nguy hiển hiện khi dân Siêu Loại bắt đầu có cái nhìn khác về quân Thiên Đức cũng như vùng Thiên Đức kiểm soát.
Ấy là chưa kể hàng nghìn tờ thông cáo tuyên truyền theo những người dân đem về Siêu Loại gửi đến các nho sĩ, nho sinh kể về truyền thuyết trăm trứng. Giới nho sĩ phần nhiều cười khểnh, nhưng dân thì không, họ thấy có lý, đó mới là điều Chương cần.
Chương đã lợi dụng tình hình thực tế chia rẽ lòng dân Siêu Loại, gieo vào lòng hàng nghìn người những hạt mầm đầu tiên.
Uyển Như, cô nàng thương nhân, cho người đem hướng dẫn phòng chữa bệnh về cho Lâm Chí Hoà. Lâm Chí Hoà kiếm bộn, không quên trả công con gái 1000 lạng bạc, đồng thời khéo léo lan truyền rằng quân Thiên Đức đã làm ra. Ông làm vậy ngoài việc giúp tế tử, còn là để lối tài lộc sau này. Chương không phản đối cách làm của Uyển Như vì bạc vàng cô đem về cũng là của Công ty Vạn Xuân, là cho quân chứ không bỏ túi riêng.
Chương sai sứ sang gặp Vũ Ninh vương bày cách chữa trị, bách tính nhờ đó thiệt hại chưa đến một nghìn. Vũ Ninh vương trả ơn bằng 300 nén bạc cùng 300 hộc lương thảo.
Cuối cùng, Lý An buộc phải tạm dừng kế hoạch động binh phần bởi lòng dân không yên, trong quân chả hiểu vì sao lan truyền tin Thiên Đức cứu dân Siêu Loại. Bây giờ lại đánh họ, thắng thua chưa định, nhưng làm vậy là bất nhân.
Lý An canh cánh nỗi lo, nhận ra mưu kế hiểm độc của quân Thiên Đức.
Cuối tháng Chạp, hàng trăm nho sinh Siêu Loại bằng nhiều cách đến xin đầu quân cho Thiên Đức, bởi thông cáo có viết, nho sinh sẽ được trọng dụng, không cần đỗ đạt. Chương thu nhận. Hàn Thuyên sắp xếp những nho sinh mới đến làm các công việc liên quan đến biên soạn sách, tuyên truyền tư tưởng, chính sách mới của quân Thiên Đức và Thiên Gia Bảo Hựu.
Thời điểm này, Thiên Gia Bảo Hựu quân chỉ còn hai nhiệm vụ chính liên quan đến quân sự. Một là giúp Trương Lôi tuyển quân, đào tạo binh sĩ. Hai là lo trị an trong toàn vùng theo đề nghị của Chương để tránh giẫm chân lên nhau trong nhiệm vụ. Chương hướng đến xây dựng Thiên Đức là q·uân đ·ội, Thiên Gia Bảo Hựu là lực lượng công an, an ninh.