Con Đường Tám Ngàn Dặm - Cửu Nguyệt Hi
Chương 5
Mùa hè, năm 2018.
Buổi sáng Mạnh Quân thức dậy, những tia nắng vàng ươm xuyên qua khe cửa sổ rọi vào phòng, những hạt bụi trôi lơ lửng trong ánh sáng mung lung hư ảo như những sợi tơ trời mỏng mảnh.
Căn nhà gỗ nhỏ đêm qua còn thâm u tĩnh mịch, giờ được ánh mặt trời mạ hơi thở mộc mạc lên sắc màu cũ kỹ già nua. Ngay cả mùi gỗ ẩm ướt trong không khí cũng trở nên thấm đẫm hương vị xưa cũ.
Đẩy cánh cửa sổ bằng gỗ ra, bản lề vặn mình kêu cọt kẹt. Gió núi chốn đại ngàn phả vào mặt mơn man.
Bên trên những dãy ngói xám tro là trùng điệp núi đồi thăm thẳm, bầu trời xanh trong như vừa được gột rửa.
Nơi này là một tứ hợp viện*. Chính giữa viện là khoảnh sân vườn được lát bằng đá xanh; phía nam là bình phong** khảm sành, bên trên họa núi non sông nước; cạnh bình phong là một cây lựu. Những chùm hoa đỏ rực như lửa chen mình bung nở trên đầu cành, từ bên trên đài hoa như vương miện phình ra những quả non chưa thành hình.
(*) Tứ hợp viện hay tứ hợp phòng, kiến trúc này được xây theo bố cục gồm 1 sân vườn nằm ở trung tâm, 4 khu nhà được xây ở 4 hướng Đông Tây Nam Bắc bao quanh khoảnh vườn ở giữa.
(**) Bình phong là một loại công trình nằm án ngữ trước các ngôi chùa cổ, nhà sâu, là bức tường đối diện với cổng như một hàng rào ngăn cách.
Một nhành lựu đẫm sắc lá xanh biếc nghiêng mình đung đưa đối diện ba căn nhà nhỏ bằng gỗ ở phía bắc, đông, tây. Những căn nhà mang dáng vẻ kiến trúc đặc trưng của người dân vùng Tây Nam, gian chính rộng rãi nằm ở tầng trệt, men theo cầu thang hẹp để lên gác xép nhỏ thấp nằm một bên.
Căn phòng của Mạnh Quân nằm ở góc phía Tây cây lựu, nép mình riêng một mé sân, đối diện với gian gác xép có ô cửa sổ đang để mở. Trong bóng tối có thể nhìn thấy chăn gối bên trong được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp. Trên giá treo quần áo treo vài chiếc áo phông trắng, hẳn là phòng của Trần Việt. Dưới đất còn có một chú mèo đang cuộn tròn.
Mạnh Quân khá kinh ngạc, không cách nào hình dung được Trần Việt lại nuôi mèo.
Về phần căn nhà ở phía bắc cây lựu kia, cửa chính đóng chặt, trên gác cũng không có bóng người, chắc là đã ra ngoài từ sớm.
Cô đang dóng mắt ngẫm ngợi thì nghe thấy tiếng bước chân, cửa lớn của căn nhà phía đông bật mở, Trần Việt bước ra, vừa ngước mắt lên thì trông thấy Mạnh Quân đang nằm bò trên cửa sổ gác xép ngắm cảnh.
Hai người nhìn nhau mấy giây, không ai lên tiếng chào hỏi.
Mấy con chim sẻ bay đến chuyền cành lích chích trên ngọn cây lựu.
Sáng nay, Mạnh Quân thức dậy với tâm trạng nhẹ nhàng sảng khoái, cô mở lời trước: “Phải đến trường rồi nhỉ?”
Trần Việt đưa mắt nhìn điện thoại: “Không vội.”
Đã tám giờ bốn mươi, Mạnh Quân đoán cái câu ‘không vội’ kia hoàn toàn là phép lịch sự, cô đưa tay ra hiệu: “Cho tớ mười lăm phút rửa mặt.”
Trần Việt hỏi lại: “Mười lăm phút đủ không?”
Mạnh Quân nghi ngờ anh đang ám chỉ cô ngủ dậy quá muộn, nhưng vì ngữ điệu của anh khá bình thường, nét mặt cũng hết đỗi bình thản, tự biết mình đã suy nghĩ quá nhiều, cô cười khẳng định chắc nịch: “Đủ.”
Trần Việt quay trở về phòng, ngồi vào bàn, bật máy tính kiểm tra dữ liệu.
Chỉ nghe thấy từ phía căn phòng đối diện không ngừng vang lên tiếng loảng xoảng, choang choang, tiếng con gái lăng xăng chạy lên chạy xuống cầu thang, tiếng nước chảy rào rào trong nhà tắm, tiếng sàn gác mái cọt kẹt. Rồi sau đó, yên tĩnh.
Mấy chú chim đang hót líu lo.
Chuông hẹn giờ của điện thoại vang lên, đã mười lăm phút. Trần Việt tắt máy tính, cất vào ba lô rồi khóa cửa lại.
Mạnh Quân đã chuẩn bị xong. Mái tóc dài buộc cao đuôi ngựa, từng lọn tóc chải chỉn chu vào nếp gọn gàng, trang điểm tông nude nhẹ nhàng tinh tế, dáng mày thanh thoát mắt sáng tựa sao, hai gò má hồng như cánh hoa đào.
Cô mặc một chiếc váy xinh xắn, vai đeo túi nâu vàng, chân vẫn đi giày cao gót đính kim sa, duyên dáng thướt tha đứng trước cánh cửa lớn bằng gỗ với hoa văn là các vết loang lổ của những tấm gỗ thô, thoạt nhìn hoàn toàn không phù hợp chút nào với cảnh vật chung quanh, nhưng khi ngắm nhìn thêm lúc nữa không khỏi cảm thấy có một nét hài hòa đến từ chính sự tương phản mãnh liệt đó.
Trần Việt cân nhắc, không biết có nên nói cho cô biết cô có hơi – một chút khoa trương hay không.
Nhưng xét thấy nếu tính tình của cô vẫn y hệt như hồi đại học, vậy thì anh nên im lặng không nói gì sẽ tốt hơn, mà theo quan sát của anh về chuyện nick phụ của cô ở trên mạng hai tháng trước, mấy năm nay tính khí nóng nảy kia của cô ngày càng có xu hướng trầm trọng hơn.
Trần Việt đi qua sân, bước lên bậc thềm, đưa cho cô hai chiếc chìa khóa: “Cái nhỏ dùng cho cánh cửa này, cái lớn là của cửa bên hông.”
Mạnh Quân xoay người lại đối diện với bốn cánh cửa gỗ lớn chạm trổ hoa văn, cô bước qua ngưỡng cửa, đóng hai cánh lại, nói: “Đây không phải là đồ cổ đó chứ? Lỡ làm hư có phải đền tiền không?”
Trần Việt đáp: “Không phải đồ cổ. Phải đền tiền.”
“Phải đền tiền thì tớ sẽ nhẹ nhàng, nâng niu nó một chút.” Mạnh Quân toét miệng cười tỉnh rụi, luồn dây xích sắt qua hai cái lỗ trên đố cửa, chuẩn bị móc khóa. Nhưng tay cô nhỏ, quờ không tới đầu kia của sợi xích. Hai cánh cửa vốn đã hơi xệ, tự động mở vào trong, xủng xoảng lôi luôn sợi dây xích tuột khỏi tay cô.
“Ơ —” Hai tay cô quơ quào chụp lấy: “Chạy cái gì chứ?”
Trần Việt chồm người bước tới, vươn tay túm lấy sợi dây xích, hai cánh cửa đang chạy vào trong dừng lại đứng yên tại chỗ. Trong lúc hấp tấp, một tay Mạnh Quân chộp trúng mu bàn tay anh, nắm tay anh siết chặt, mu bàn tay rắn rỏi đầy sức mạnh, mang đến cảm giác ấm áp vững vàng. Cô lập tức buông tay ra, lúc này mới phát hiện tư thế anh chồm người tới trước, lồng ngực kề sát bên cô.
Anh tựa hồ cũng không thích khoảng cách sát gần như vậy, cầm lấy ổ khóa trong tay cô, lách người qua phía trước, tách khỏi cô.
Mạnh Quân lùi lại một bước, nhìn anh khóa cửa, thoáng trông thấy những chiếc móng tay được cắt ngắn sạch sẽ gọn gàng.
Khóa cửa lại, đi qua sân.
Từ ô cửa sổ trên gác xép của Trần Việt truyền đến tiếng mèo cào. Một chú mèo Dragon Li đủng đỉnh trèo ra, đứng trên mái hiên, đuôi vểnh lên, trịch thượng nheo mắt quan sát Mạnh Quân.
(*) Mèo Dragon Li (tên khác Li Hua Mao, Li Hua Trung Quốc, Li Mao) là một giống mèo bản địa của Trung Quốc đại lục.
Mạnh Quân cũng nheo mắt dòm lại nó: “Cậu còn nuôi mèo nữa hả?”
Trần Việt nói: “Nó cứ ở ỳ không chịu đi.”
Mạnh Quân hỏi: “Nó có tên không?”
Trần Việt ngừng giây lát, rồi nói: “Vân Đóa*.”
(*) Chữ Vân trong tên của bạn mèo đồng âm với chữ Quân trong tên Mạnh Quân đều đọc là /yún/ – nhưng tên bạn ấy nghĩa là đám mây còn tên của Mạnh Quân là ánh nắng.
“Nghe rất hay.” Mạnh Quân vừa nói xong thì chú mèo kia đã nhảy lên thanh xà ngang của căn nhà nhỏ ở phía bắc, biến mất tăm.
Mạnh Quân lại hỏi: “Ai sống trong căn nhà đó vậy?”
Trần Việt đáp: “Bí thư của thị trấn.”
Mạnh Quân thắc mắc: “Là nam hay nữ?”
Trần Việt: “Nam.”
Mạnh Quân: “Tên gì?”
Trần Việt: “Bách Thụ.”
Mạnh Quân ngạc nhiên: “Họ Bách?”
Trần Việt đáp: “Ừm.”
Anh khóa cổng sân, Mạnh Quân cảm thán: “Họ của người Vân Nam đúng là hiếm thấy.”
Trần Việt nói: “Anh ấy là người Cam Túc.”
“… À.” Mạnh Quân tẽn tò, đoán thầm có lẽ là dân tộc thiểu số.
Trước cửa, xe tải van, xe ba gác và xe máy đậu ngay ngắn, thẳng hàng.
Anh mở cửa xe tải, tìm kiếm thứ gì đó ở bên trong, cuối cùng lấy ra một chiếc túi đựng đồ màu đen, lót lên trên tấm gỗ phía sau xe ba gác, nói: “Cậu ngồi lên túi đi.”
Ý anh là không muốn quần áo cô bị bẩn.
Mạnh Quân cũng không khách sáo với anh, ngồi xuống, cắm ống hút vào hộp sữa, hỏi: “Cậu là người dân tộc thiểu số nào?”
Trần Việt nhìn cô.
Ánh mắt Mạnh Quân nhìn thẳng vào mắt anh.
“Dân tộc Hán.” Trần Việt đã xoay lưng về phía cô.
“…” Cô vẫn không tin, “Sao tớ nhớ dân tộc thiểu số ta? Nhớ là trong lớp mình có một người mà.”
Trần Việt cất giọng bình thản: “Chu Tiểu Mạn, bạn cùng phòng với cậu.”
Mạnh Quân: “…”
Đúng là vậy, Chu Tiểu Mạn đến từ Ân Thi*, dân tộc Thổ Gia, là một cô gái rất dịu dàng ít nói. Không biết chỗ nào trong ký ức của Mạnh Quân mơ hồ cảm thấy liệu có phải thời đại học Trần Việt thầm mến Chu Tiểu Mạn hay không. Bây giờ nhắc tới, muốn hỏi đùa một câu, nhưng người này không phải kiểu người thích đùa giỡn, cô xếp re.
(*) Ân Thi là một thành phố cấp huyện, thủ phủ của Châu tự trị dân tộc Thổ Gia, Miêu Ân Thi, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.
Xe ba gác xóc nảy, men theo con đường gạch quanh co, vòng qua những ngôi nhà và sườn núi, đi về phía trường học bên dưới.
Hai bên đường, phong cảnh mùa hè đẹp lộng lẫy. Hồ chi tử nở đầy hoa đỏ tím. Cúc phương Đông khoe cánh mỏng tinh khôi, nhụy vàng như vầng mặt trời nhỏ phủ kín từng bụi cỏ lùm cây. Cây mưa vàng thân cao to vươn thẳng, những cánh hoa như sao sa rợp cành, màng quả đỏ mọng tựa những chiếc đèn lồng treo lủng lẳng trên vòm cây. Mọc cao hơn là hoa phượng rực lửa, bùng cháy mãnh liệt ở nơi giao nhau giữa rừng núi và bầu trời.
(*) Hồ chi tử: Lespedeza bicolor – là một loài thực vật có hoa trong họ Đậu.
(**) Hoa cúc phương Đông: Erigeron annuus, một loài thực vật có hoa trong họ Cúc.
(***) Cây lồng đèn – cây mưa vàng: (koelreuteria paniculata) là một loài thực vật có hoa trong họ Bồ hòn.
Thị trấn Thanh Lâm đẹp như tranh vẽ, không có bóng dáng của mái ngói tường xây, thấp thoáng xa xa những nếp nhà gỗ ba gian một bình phong án ngữ nằm chênh vênh trên sườn núi, ẩn giấu mình sau những rặng cây.
Bên tai vang lên tiếng sột soạt, một chú sóc đen nhỏ nhảy ra giữa đường, giơ hai chân trước dáo dát dòm xung quanh.
Mạnh Quân phấn khích reo lên: “Sóc.”
Chú sóc con giật mình hoảng hốt, lủi vào bụi cây, không còn thấy bóng dáng.
Mạnh Quân quay đầu lại, giọng háo hức: “Trần Việt, có sóc.”
Trần Việt nói: “Rất thường gặp.”
“…” Mạnh Quân dẩu môi: “Thường gặp à, thường gặp sao cậu không nuôi một con?”
Giọng điệu của cô có chun chút khiêu khích.
Trần Việt nhẹ nhàng giải thích: “Quả thật có mấy con, cứ năm ba ngày lại đến chơi trên bệ cửa sổ của tớ.”
Lần này Mạnh Quân không nói nên lời.
Những ruộng bắp và hoa màu xanh ngút ngàn tầm mắt dần hiện ra hai bên đường.
Cô lại bắt đầu thấy hào hứng: “Trần Việt, cái gì mọc bên trong mảnh ruộng kia kìa, khoai tây sao?”
“Bí đỏ.”
“Bên đó là dưa leo đúng không?”
“Cà chua.”
“Cái đằng kia tớ biết, khoai sọ!”
Trần Việt: “Khoai tây.”
Mạnh Quân thộn mặt, không ngó ngàng gì tới hoa màu nữa. Qua vài giây, lại thắc mắc: “Cậu làm giáo viên ở đây bao lâu rồi?”
Trần Việt: “Tớ không phải là giáo viên.”
Trong làn gió ban mai mát rượi, Mạnh Quân hơi nheo mắt: “Cậu nói vậy là sao?”
“Tớ làm ở tập đoàn Trung X.” Trần Việt thả chậm tốc độ, khẽ hất cằm chỉ về phía trước.
Lúc đó hai người vừa vặn chạy vòng qua một ngôi nhà bằng đất, đến bên vách núi cao thẳng đứng. Bên rìa núi đầy đá sỏi lởm chởm, cỏ dại mọc um tùm, góc nhìn xuống hướng về hẻm núi nơi thị trấn Thanh Lâm ẩn mình.
Ở phía đối diện bên kia thung lũng, những ngọn núi trải dài vô tận, hai ba cụm tuabin gió xoay tròn chậm rãi trong làn gió ngao du không ngơi nghỉ của đất trời. Hẳn nó phải ở rất xa, trông bé xíu, giống như chiếc chong chóng tre trên đầu Doraemon.
(*) Turbine gió là máy dùng để biến đổi động năng của gió thành cơ năng. Máy năng lượng này có thể được dùng trực tiếp như trong trường hợp của cối xay bằng sức gió, hay biến đổi trực tiếp thành điện năng như trong trường hợp máy phát điện bằng sức gió.
“À. Năng lượng gió.” Mạnh Quân thật thà thú nhận: “Tớ quên hết sạch kiến thức chuyên ngành rồi.”
Trần Việt không nói gì, chăm chú nhìn con đường phía trước.
“Công việc của các cậu phải ở lại nơi này luôn sao?”
“Phải… Cũng không phải…” Trần Việt hơi nghiêng đầu, tựa như muốn quay lại nhìn cô, nhưng cuối cùng vẫn không quay lại.
Gió thổi phồng chiếc áo thun của anh. Không có nửa câu còn lại.
Mạnh Quân thắc mắc: “Vậy tại sao hôm qua cậu lại đi đón tớ?” Tớ còn tưởng cậu là người của nhà trường.”
Trần Việt: “Cũng có thể xem như vậy.”
Cô đang đợi anh nói tiếp, nhưng anh không giải thích gì hơn.
Nắng luồn qua kẽ lá, rọi thành những bóng nắng lấm tấm thoắt ẩn thoắt hiện trên gương mặt cô.
Cô dẩu môi trêu chọc: “Cậu không thích nói chuyện như vậy, kiếp trước nhất định là một cái cây.” Rồi tiện tay chỉ bừa về phía ngọn núi: “Kìa, đứng ngay ở đó.”
Trần Việt liếc nhìn, cô chỉ vào một cây thông đỏ.
Trùng hợp, anh rất thích thông đỏ.
….
Trường trung học thị trấn Thanh Lâm nằm ở trung tâm thị trấn là ngôi trường cấp ba độc nhất của nơi này và những vùng lân cận, cũng là ngôi trường duy nhất có cả cấp hai.
Diện tích trường không lớn, một sân chơi, hai tòa nhà phòng học bốn tầng mới xây đứng cạnh nhau, một dành cho khối cấp 2 và một cho cấp 3. Phía sau khu phòng học là một ký túc xá mới tinh tươm và căng tin.
Bên cạnh sân chơi có một nhà để xe, xe đạp và xe máy phân khối nhỏ của học sinh đang để bên trong.
Điều kiện cơ sở vật chất ở nơi này không thể nào so sánh được với thành phố lớn nhưng tốt hơn rất nhiều so với trong tưởng tượng của Mạnh Quân.
“Lúc trước tớ đọc trên mạng thấy nói ở những vùng nghèo khó ngay cả tòa nhà dạy học cũng không có, chỉ có những phòng học mái tranh vách đất.”
“Vừa mới được xây cách đây bốn năm. Mười một năm trước khi tớ đến, nơi này không có tòa nhà dạy học cũng không có ký túc xá. Những học sinh ở xa phải đi ít nhất ba bốn tiếng mới về đến nhà.”
Mạnh Quân nhướng mày dòm anh: “Mười một năm trước? Chẳng phải cậu đang đi học sao?”
Trần Việt dời mắt, nhìn sang chỗ khác: “Nghỉ hè, dạy học tình nguyện.”
Mạnh Quân ngắm nhìn sườn mặt của anh, hốc mắt anh rất sâu, sống mũi cao thẳng, làn da ngăm đen, là kiểu đàn ông có một nét thu hút rất riêng khiến người ta nhìn hoài không chán, càng nhìn càng thấy đẹp.
Nhưng người đàn ông này có vẻ không quen với việc giao tiếp bằng mắt với phụ nữ, ánh mắt tựa như sợ bị bỏng, lúc nào cũng di chuyển sang chỗ khác, nhanh chóng, lặng lẽ, giống như chú sóc nhỏ dè dặt cẩn trọng.
Đi vào khu vực lớp học, Trần Việt nói: “Người lát nữa cậu gặp là hiệu trưởng Đao.”
Mạnh Quân hỏi lại: “Họ Đao?”
Trần Việt ‘ừm’ một tiếng, bổ sung thêm một câu: “Dân tộc Thái.”
(*) Dân tộc Thái: dân tộc thiểu số, ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
Mạnh Quân cười câm nín.
Cô hiệu trưởng Đao khoảng chừng bốn mươi đến năm mươi tuổi, vì làm việc vất vả nên trên gương mặt hằn rõ vết thời gian, nụ cười bao dung hết đỗi hiền từ ấm áp, vừa nhìn thấy Mạnh Quân liền đưa tay về phía cô: “Cô Mạnh, cảm ơn cô rất nhiều vì đã đến nơi này dạy học cho bọn trẻ.”
Mạnh Quân mỉm cười chào bà.
Trần Việt đứng một lúc, cất lời: “Thưa cô, nếu không có việc gì thì em xin phép đi trước ạ.”
“Được rồi. Em đi làm việc đi.”
Trần Việt nhìn thoáng qua Mạnh Quân một cái, rồi xoay người rời đi.
Mạnh Quân không ngờ anh lại đi nhanh như vậy, không kịp nghĩ ngợi gì, vội vàng chào cô hiệu trưởng một tiếng rồi ba chân bốn cẳng đuổi theo anh.
Trần Việt đã đi tới cầu thang, vừa bước xuống hai bậc thì Mạnh Quân chạy tới, thở hổn hển: “Này, cậu bỏ mặc không coi sóc tớ nữa hả?”
Trần Việt quay đầu lại, thoáng ngơ ngác: “Tớ… cậu muốn tớ coi sóc cậu thế nào?” Thêm một câu: “Tớ… đi làm trước, được không?”
Hai người mắt to dòm mắt nhỏ.
Mạnh Quân tròn mắt dòm anh vài giây, ngúc ngắc phụt ra một câu: “Ít nhất cũng phải thêm Wechat chứ, ban ngày lỡ tớ có việc gì cần tìm cậu.”
“À.” Trần Việt lấy điện thoại ra.
Mạnh Quân: “Tớ quét cậu.”
Anh cúi đầu, ngón tay lướt trên màn hình. Bởi vì anh đứng dưới hai bậc cấp, tầm mắt của Mạnh Quân vừa vặn ngang với tầm mắt anh, nhìn thấy lông mi anh rất dài rất dày, hốc mắt và sống mũi vẽ nên một độ cong tuyệt đẹp.
Anh vừa ngước mắt lên, lại cụp xuống ngay, đưa mã QR cho cô.
Mạnh Quân quét xong, thêm bạn. Tên Wechat của anh chỉ vỏn vẹn hai chữ ‘Trần Việt’.
“Tớ thêm rồi, cậu đồng ý đi.”
Trần Việt làm theo.
Lúc này Mạnh Quân mới ngẩng mặt lên, tỏ ý tha bổng cho anh đi.
Trần Việt cầm điện thoại, nhanh chóng đi xuống lầu. Sau khi bước ra khỏi cầu thang rồi mới lau lòng bàn tay ướt đẫm mồ hôi, túm ngực áo phẩy phẩy.
Anh mở Wechat, xem vòng bạn bè của cô, nhìn thấy hình meme thê thảm bi thương cô đăng tối qua.
Thật đáng yêu.
Lúc này, trong nhóm ký túc xá có thông báo. Tối qua, anh có đăng lên nhóm một dòng trạng thái chia sẻ Mạnh Quân đã đến nơi này của anh dạy học tình nguyện.
Nhấn vào nhóm, Lý Tư Tề cảm thán: [Mạnh Quân lại có thể đi làm tình nguyện viên dạy học ư? Thật ly kỳ. Đừng có đánh nhau với bọn trẻ.]
Dương Khiêm: [Vậy mà cũng có thể gặp được bạn học cũ, duyên phận mà. Chuyển lời giùm tớ, lớp trưởng chúc cô ấy hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, tận tụy trao đi yêu thương.]
Hà Gia Thụ gửi một hình meme cười ha ha.
Hai năm trước, Hà Gia Thụ học xong thạc sĩ ở nước ngoài, trở về Thượng Hải gầy dựng sự nghiệp với người bạn gái cậu đã gặp trong thời gian học thạc sĩ. Khi đó, Trần Việt đang học năm ba cao học ở Thượng Hải, Hà Gia Thụ đã đưa cô ấy đến gặp Trần Việt vài lần. Hai người có thể nói là cùng chung chí hướng, cùng nhau theo đuổi ước mơ. Khi đó, Hà Gia Thụ đã không còn nhắc đến Mạnh Quân trước mặt Trần Việt nữa.
Trần Việt nghĩ, có lẽ cậu ấy đã buông xuống được rồi.
…
Mạnh Quân dạo một vòng trong khuôn viên trường với cô hiệu trưởng, dọc theo sân chơi đi đến tòa nhà lớp học.
Cô hiệu trưởng Đao đã dành cả cuộc đời cho ngôi trường heo hút ở thị trấn Thanh Lâm này. Trường tuyển sinh sáu khối lớp, từ lớp 7 đến lớp 12, mỗi khối có bốn, năm lớp. Những năm đầu, cơ sở vật chất dạy học nghèo nàn thiếu thốn, đội ngũ giáo viên còn yếu, mãi đến năm 2009 mới có được một lứa học sinh đầu tiên đạt điểm chuẩn xét tuyển đầu vào theo quy định.
(*) Cấp 2 bên Trung bắt đầu từ lớp 7.
Tuy nhiên, trong mấy năm gần đây, công cuộc xóa đói giảm nghèo được đẩy mạnh, đầu tư cho giáo dục được tăng cường, trường học cũng có được những bước phát triển rõ rệt. Đội ngũ giáo viên được nâng lên cả về số lượng lẫn chất lượng, cũng có thể miễn cưỡng xem như không còn thiếu giáo viên, còn thường xuyên có những giáo viên ưu tú từ các thành phố lớn đến hỗ trợ giảng dạy. Điểm thiếu sót duy nhất chính là phương diện nâng cao giá trị đời sống tinh thần vẫn chỉ là một trang giấy trắng.
Lần này dự án Mạnh Quân đã đăng ký tham gia chính là ‘Lớp học Âm nhạc’ nơi nương ngàn của tổ chức từ thiện ‘Tia nắng Tây Nam’. Cô theo chân cô hiệu trưởng đi qua từng gian phòng học sáng sủa, rộng rãi.
Đang là giờ học, học sinh trong lớp đều tò mò quan sát Mạnh Quân.
Phòng học nhạc mới mở ở cuối tầng một của tòa nhà, bên cạnh bục giảng có đặt một chiếc đàn piano đứng, trên thân có khắc dòng chữ ‘Công ty xx thành phố xx quyên tặng’.
Cô hiệu trưởng Đao đưa cho Mạnh Quân một bảng thời khóa biểu và mấy tờ danh sách lớp, dặn dò cô nếu gặp phải tình huống gì khó xử thì báo ngay cho bà, rồi hỏi cô có còn thắc mắc hay câu hỏi nào nữa không.
Mạnh Quân cảm thấy đây là một công việc nhẹ nhàng, cũng không nghĩ ngợi nhiều về nó, mà hỏi: “Trần Việt không phải là giáo viên của trường ạ?”
“Em ấy là kỹ sư của tập đoàn Trung X, đến nơi này làm điện gió.” Cô hiệu trưởng nói giọng Vân Nam, “Trong công cuộc xóa đói giảm nghèo mấy năm qua, một số cơ quan Trung ương và Quốc doanh được giao các dự án ‘xóa nghèo chuẩn xác’ một kèm một*. Tập đoàn của bọn họ chịu trách nhiệm hỗ trợ chúng ta, phải đi đầu trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, trên danh nghĩa phó tổ trưởng tổ xóa đói giảm nghèo của thị trấn.
(*) Kể từ năm 2012, Trung Quốc đã đầu tư gần 1.600 tỷ nhân dân tệ để xóa đói giảm nghèo, 14 thành phố giàu có ở miền Đông phải nhận hỗ trợ 14 tỉnh, khu tự trị và thành phố nghèo ở miền Tây; cơ quan trung ương được chỉ định hỗ trợ huyện nghèo; bộ đội đóng quân tại địa bàn hỗ trợ làng nghèo lân cận. Cán bộ do các cơ quan từ cấp huyện trở lên được cử đến làm việc thường trực tại các làng nghèo, để mỗi hộ gia đình đều có người chịu trách nhiệm, mỗi làng đều có tổ hỗ trợ. – vov.vn
“À, cậu ấy bị phân công tới đây.” Mạnh Quân suy đoán một cách vô cùng logic, quá nửa là do tính cách ít nói, ít biểu lộ cảm xúc của anh, nên đã bị cấp trên và đồng nghiệp chèn ép phân đến tổ dự án lãng phí công sức mà không thu được kết quả gì này.
“Không phải bị phân đâu. Một số đồng nghiệp của em ấy không chịu đi, em ấy tự nguyện xin lên vùng cao này.”
Mạnh Quân không bày tỏ ý kiến, chỉ nói: “Vậy thì cậu ấy thật cao thượng.”
Hiệu trưởng Đao cho rằng cô đang tán thưởng, cất giọng hiền từ: “Là một đứa trẻ tốt.”
Mạnh Quân lại hỏi: “Vừa rồi lúc vào cổng, em thấy chú bảo vệ gọi cậu ấy là thầy Trần?”
“À, Quỹ giáo dục Tây Nam có hạng mục ‘Cuộc sống giáo viên’, phải theo dõi tình hình học tập của bọn trẻ, em ấy là tình nguyện viên lâu năm của quỹ. Chỗ chúng ta nhỏ, ít nhân tài, người có năng lực càng cao thì trách nhiệm lại càng lớn.”
(*) Quỹ là một loại pháp nhân của tổ chức phi lợi nhuận sẽ thường tặng tiền và hỗ trợ cho các tổ chức khác hoặc cung cấp các nguồn kinh phí riêng của mình cho mục đích từ thiện.
Mạnh Quân đã hiểu, gật đầu: “Thanh niên đa năng*.”
(*) Slash youth: Thanh niên “đa năng” chính là nhóm người sở hữu cuộc sống đa dạng khi đảm nhiệm nhiều chức danh và vai trò. Thuật ngữ này được đặt bởi nhà văn người Mỹ Marci Alboher trong cuốn sách One Person/ Multiple Careers. Khi khái niệm này du nhập vào Trung Quốc, nó lập tức trở nên phổ biến và trở thành một phong cách sống được giới trẻ quan tâm.
Những người này sẽ sử dụng dấu gạch chéo để phân biệt nghề nghiệp của mình trong phần tự giới thiệu, ví dụ: Trương Tam, phóng viên / diễn viên / nhiếp ảnh gia / nhà văn. – baidu
Cô hiệu trưởng không hiểu.
Mạnh Quân lấy giấy bút ra, giải thích: “Ví dụ như em, người viết lời/ nhạc sĩ/ người đăng video âm nhạc/ tình nguyện viên, như thế này được gọi là thanh niên đa năng ạ.”
Cô hiệu trưởng lại nở nụ cười hiền từ: “Vừa nhìn đã biết em có lòng kiên trì nhẫn nại, có thể dẫn dắt và đồng hành cùng bọn trẻ thật tốt.”
Mạnh Quân bỗng cảm thấy chột dạ.
Sau khi cô hiệu trưởng rời đi, cô ngồi trên ghế đàn piano, lật xem thời khóa biểu. Chỉ có cấp hai có tiết Âm nhạc, tổng cộng mười lớp, mỗi lớp có một tiết một tuần.
Mạnh Quân không hề có bất kỳ sự chuẩn bị nào, không biết phải dạy bọn trẻ những gì và dạy ra sao.
Chuyện khác cô không dám khẳng định, nhưng có một điều cô có thể chắn chắc — cô không có đủ sự kiên nhẫn, tính cách cũng không đủ tốt.
Buổi sáng Mạnh Quân thức dậy, những tia nắng vàng ươm xuyên qua khe cửa sổ rọi vào phòng, những hạt bụi trôi lơ lửng trong ánh sáng mung lung hư ảo như những sợi tơ trời mỏng mảnh.
Căn nhà gỗ nhỏ đêm qua còn thâm u tĩnh mịch, giờ được ánh mặt trời mạ hơi thở mộc mạc lên sắc màu cũ kỹ già nua. Ngay cả mùi gỗ ẩm ướt trong không khí cũng trở nên thấm đẫm hương vị xưa cũ.
Đẩy cánh cửa sổ bằng gỗ ra, bản lề vặn mình kêu cọt kẹt. Gió núi chốn đại ngàn phả vào mặt mơn man.
Bên trên những dãy ngói xám tro là trùng điệp núi đồi thăm thẳm, bầu trời xanh trong như vừa được gột rửa.
Nơi này là một tứ hợp viện*. Chính giữa viện là khoảnh sân vườn được lát bằng đá xanh; phía nam là bình phong** khảm sành, bên trên họa núi non sông nước; cạnh bình phong là một cây lựu. Những chùm hoa đỏ rực như lửa chen mình bung nở trên đầu cành, từ bên trên đài hoa như vương miện phình ra những quả non chưa thành hình.
(*) Tứ hợp viện hay tứ hợp phòng, kiến trúc này được xây theo bố cục gồm 1 sân vườn nằm ở trung tâm, 4 khu nhà được xây ở 4 hướng Đông Tây Nam Bắc bao quanh khoảnh vườn ở giữa.
(**) Bình phong là một loại công trình nằm án ngữ trước các ngôi chùa cổ, nhà sâu, là bức tường đối diện với cổng như một hàng rào ngăn cách.
Một nhành lựu đẫm sắc lá xanh biếc nghiêng mình đung đưa đối diện ba căn nhà nhỏ bằng gỗ ở phía bắc, đông, tây. Những căn nhà mang dáng vẻ kiến trúc đặc trưng của người dân vùng Tây Nam, gian chính rộng rãi nằm ở tầng trệt, men theo cầu thang hẹp để lên gác xép nhỏ thấp nằm một bên.
Căn phòng của Mạnh Quân nằm ở góc phía Tây cây lựu, nép mình riêng một mé sân, đối diện với gian gác xép có ô cửa sổ đang để mở. Trong bóng tối có thể nhìn thấy chăn gối bên trong được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp. Trên giá treo quần áo treo vài chiếc áo phông trắng, hẳn là phòng của Trần Việt. Dưới đất còn có một chú mèo đang cuộn tròn.
Mạnh Quân khá kinh ngạc, không cách nào hình dung được Trần Việt lại nuôi mèo.
Về phần căn nhà ở phía bắc cây lựu kia, cửa chính đóng chặt, trên gác cũng không có bóng người, chắc là đã ra ngoài từ sớm.
Cô đang dóng mắt ngẫm ngợi thì nghe thấy tiếng bước chân, cửa lớn của căn nhà phía đông bật mở, Trần Việt bước ra, vừa ngước mắt lên thì trông thấy Mạnh Quân đang nằm bò trên cửa sổ gác xép ngắm cảnh.
Hai người nhìn nhau mấy giây, không ai lên tiếng chào hỏi.
Mấy con chim sẻ bay đến chuyền cành lích chích trên ngọn cây lựu.
Sáng nay, Mạnh Quân thức dậy với tâm trạng nhẹ nhàng sảng khoái, cô mở lời trước: “Phải đến trường rồi nhỉ?”
Trần Việt đưa mắt nhìn điện thoại: “Không vội.”
Đã tám giờ bốn mươi, Mạnh Quân đoán cái câu ‘không vội’ kia hoàn toàn là phép lịch sự, cô đưa tay ra hiệu: “Cho tớ mười lăm phút rửa mặt.”
Trần Việt hỏi lại: “Mười lăm phút đủ không?”
Mạnh Quân nghi ngờ anh đang ám chỉ cô ngủ dậy quá muộn, nhưng vì ngữ điệu của anh khá bình thường, nét mặt cũng hết đỗi bình thản, tự biết mình đã suy nghĩ quá nhiều, cô cười khẳng định chắc nịch: “Đủ.”
Trần Việt quay trở về phòng, ngồi vào bàn, bật máy tính kiểm tra dữ liệu.
Chỉ nghe thấy từ phía căn phòng đối diện không ngừng vang lên tiếng loảng xoảng, choang choang, tiếng con gái lăng xăng chạy lên chạy xuống cầu thang, tiếng nước chảy rào rào trong nhà tắm, tiếng sàn gác mái cọt kẹt. Rồi sau đó, yên tĩnh.
Mấy chú chim đang hót líu lo.
Chuông hẹn giờ của điện thoại vang lên, đã mười lăm phút. Trần Việt tắt máy tính, cất vào ba lô rồi khóa cửa lại.
Mạnh Quân đã chuẩn bị xong. Mái tóc dài buộc cao đuôi ngựa, từng lọn tóc chải chỉn chu vào nếp gọn gàng, trang điểm tông nude nhẹ nhàng tinh tế, dáng mày thanh thoát mắt sáng tựa sao, hai gò má hồng như cánh hoa đào.
Cô mặc một chiếc váy xinh xắn, vai đeo túi nâu vàng, chân vẫn đi giày cao gót đính kim sa, duyên dáng thướt tha đứng trước cánh cửa lớn bằng gỗ với hoa văn là các vết loang lổ của những tấm gỗ thô, thoạt nhìn hoàn toàn không phù hợp chút nào với cảnh vật chung quanh, nhưng khi ngắm nhìn thêm lúc nữa không khỏi cảm thấy có một nét hài hòa đến từ chính sự tương phản mãnh liệt đó.
Trần Việt cân nhắc, không biết có nên nói cho cô biết cô có hơi – một chút khoa trương hay không.
Nhưng xét thấy nếu tính tình của cô vẫn y hệt như hồi đại học, vậy thì anh nên im lặng không nói gì sẽ tốt hơn, mà theo quan sát của anh về chuyện nick phụ của cô ở trên mạng hai tháng trước, mấy năm nay tính khí nóng nảy kia của cô ngày càng có xu hướng trầm trọng hơn.
Trần Việt đi qua sân, bước lên bậc thềm, đưa cho cô hai chiếc chìa khóa: “Cái nhỏ dùng cho cánh cửa này, cái lớn là của cửa bên hông.”
Mạnh Quân xoay người lại đối diện với bốn cánh cửa gỗ lớn chạm trổ hoa văn, cô bước qua ngưỡng cửa, đóng hai cánh lại, nói: “Đây không phải là đồ cổ đó chứ? Lỡ làm hư có phải đền tiền không?”
Trần Việt đáp: “Không phải đồ cổ. Phải đền tiền.”
“Phải đền tiền thì tớ sẽ nhẹ nhàng, nâng niu nó một chút.” Mạnh Quân toét miệng cười tỉnh rụi, luồn dây xích sắt qua hai cái lỗ trên đố cửa, chuẩn bị móc khóa. Nhưng tay cô nhỏ, quờ không tới đầu kia của sợi xích. Hai cánh cửa vốn đã hơi xệ, tự động mở vào trong, xủng xoảng lôi luôn sợi dây xích tuột khỏi tay cô.
“Ơ —” Hai tay cô quơ quào chụp lấy: “Chạy cái gì chứ?”
Trần Việt chồm người bước tới, vươn tay túm lấy sợi dây xích, hai cánh cửa đang chạy vào trong dừng lại đứng yên tại chỗ. Trong lúc hấp tấp, một tay Mạnh Quân chộp trúng mu bàn tay anh, nắm tay anh siết chặt, mu bàn tay rắn rỏi đầy sức mạnh, mang đến cảm giác ấm áp vững vàng. Cô lập tức buông tay ra, lúc này mới phát hiện tư thế anh chồm người tới trước, lồng ngực kề sát bên cô.
Anh tựa hồ cũng không thích khoảng cách sát gần như vậy, cầm lấy ổ khóa trong tay cô, lách người qua phía trước, tách khỏi cô.
Mạnh Quân lùi lại một bước, nhìn anh khóa cửa, thoáng trông thấy những chiếc móng tay được cắt ngắn sạch sẽ gọn gàng.
Khóa cửa lại, đi qua sân.
Từ ô cửa sổ trên gác xép của Trần Việt truyền đến tiếng mèo cào. Một chú mèo Dragon Li đủng đỉnh trèo ra, đứng trên mái hiên, đuôi vểnh lên, trịch thượng nheo mắt quan sát Mạnh Quân.
(*) Mèo Dragon Li (tên khác Li Hua Mao, Li Hua Trung Quốc, Li Mao) là một giống mèo bản địa của Trung Quốc đại lục.
Mạnh Quân cũng nheo mắt dòm lại nó: “Cậu còn nuôi mèo nữa hả?”
Trần Việt nói: “Nó cứ ở ỳ không chịu đi.”
Mạnh Quân hỏi: “Nó có tên không?”
Trần Việt ngừng giây lát, rồi nói: “Vân Đóa*.”
(*) Chữ Vân trong tên của bạn mèo đồng âm với chữ Quân trong tên Mạnh Quân đều đọc là /yún/ – nhưng tên bạn ấy nghĩa là đám mây còn tên của Mạnh Quân là ánh nắng.
“Nghe rất hay.” Mạnh Quân vừa nói xong thì chú mèo kia đã nhảy lên thanh xà ngang của căn nhà nhỏ ở phía bắc, biến mất tăm.
Mạnh Quân lại hỏi: “Ai sống trong căn nhà đó vậy?”
Trần Việt đáp: “Bí thư của thị trấn.”
Mạnh Quân thắc mắc: “Là nam hay nữ?”
Trần Việt: “Nam.”
Mạnh Quân: “Tên gì?”
Trần Việt: “Bách Thụ.”
Mạnh Quân ngạc nhiên: “Họ Bách?”
Trần Việt đáp: “Ừm.”
Anh khóa cổng sân, Mạnh Quân cảm thán: “Họ của người Vân Nam đúng là hiếm thấy.”
Trần Việt nói: “Anh ấy là người Cam Túc.”
“… À.” Mạnh Quân tẽn tò, đoán thầm có lẽ là dân tộc thiểu số.
Trước cửa, xe tải van, xe ba gác và xe máy đậu ngay ngắn, thẳng hàng.
Anh mở cửa xe tải, tìm kiếm thứ gì đó ở bên trong, cuối cùng lấy ra một chiếc túi đựng đồ màu đen, lót lên trên tấm gỗ phía sau xe ba gác, nói: “Cậu ngồi lên túi đi.”
Ý anh là không muốn quần áo cô bị bẩn.
Mạnh Quân cũng không khách sáo với anh, ngồi xuống, cắm ống hút vào hộp sữa, hỏi: “Cậu là người dân tộc thiểu số nào?”
Trần Việt nhìn cô.
Ánh mắt Mạnh Quân nhìn thẳng vào mắt anh.
“Dân tộc Hán.” Trần Việt đã xoay lưng về phía cô.
“…” Cô vẫn không tin, “Sao tớ nhớ dân tộc thiểu số ta? Nhớ là trong lớp mình có một người mà.”
Trần Việt cất giọng bình thản: “Chu Tiểu Mạn, bạn cùng phòng với cậu.”
Mạnh Quân: “…”
Đúng là vậy, Chu Tiểu Mạn đến từ Ân Thi*, dân tộc Thổ Gia, là một cô gái rất dịu dàng ít nói. Không biết chỗ nào trong ký ức của Mạnh Quân mơ hồ cảm thấy liệu có phải thời đại học Trần Việt thầm mến Chu Tiểu Mạn hay không. Bây giờ nhắc tới, muốn hỏi đùa một câu, nhưng người này không phải kiểu người thích đùa giỡn, cô xếp re.
(*) Ân Thi là một thành phố cấp huyện, thủ phủ của Châu tự trị dân tộc Thổ Gia, Miêu Ân Thi, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.
Xe ba gác xóc nảy, men theo con đường gạch quanh co, vòng qua những ngôi nhà và sườn núi, đi về phía trường học bên dưới.
Hai bên đường, phong cảnh mùa hè đẹp lộng lẫy. Hồ chi tử nở đầy hoa đỏ tím. Cúc phương Đông khoe cánh mỏng tinh khôi, nhụy vàng như vầng mặt trời nhỏ phủ kín từng bụi cỏ lùm cây. Cây mưa vàng thân cao to vươn thẳng, những cánh hoa như sao sa rợp cành, màng quả đỏ mọng tựa những chiếc đèn lồng treo lủng lẳng trên vòm cây. Mọc cao hơn là hoa phượng rực lửa, bùng cháy mãnh liệt ở nơi giao nhau giữa rừng núi và bầu trời.
(*) Hồ chi tử: Lespedeza bicolor – là một loài thực vật có hoa trong họ Đậu.
(**) Hoa cúc phương Đông: Erigeron annuus, một loài thực vật có hoa trong họ Cúc.
(***) Cây lồng đèn – cây mưa vàng: (koelreuteria paniculata) là một loài thực vật có hoa trong họ Bồ hòn.
Thị trấn Thanh Lâm đẹp như tranh vẽ, không có bóng dáng của mái ngói tường xây, thấp thoáng xa xa những nếp nhà gỗ ba gian một bình phong án ngữ nằm chênh vênh trên sườn núi, ẩn giấu mình sau những rặng cây.
Bên tai vang lên tiếng sột soạt, một chú sóc đen nhỏ nhảy ra giữa đường, giơ hai chân trước dáo dát dòm xung quanh.
Mạnh Quân phấn khích reo lên: “Sóc.”
Chú sóc con giật mình hoảng hốt, lủi vào bụi cây, không còn thấy bóng dáng.
Mạnh Quân quay đầu lại, giọng háo hức: “Trần Việt, có sóc.”
Trần Việt nói: “Rất thường gặp.”
“…” Mạnh Quân dẩu môi: “Thường gặp à, thường gặp sao cậu không nuôi một con?”
Giọng điệu của cô có chun chút khiêu khích.
Trần Việt nhẹ nhàng giải thích: “Quả thật có mấy con, cứ năm ba ngày lại đến chơi trên bệ cửa sổ của tớ.”
Lần này Mạnh Quân không nói nên lời.
Những ruộng bắp và hoa màu xanh ngút ngàn tầm mắt dần hiện ra hai bên đường.
Cô lại bắt đầu thấy hào hứng: “Trần Việt, cái gì mọc bên trong mảnh ruộng kia kìa, khoai tây sao?”
“Bí đỏ.”
“Bên đó là dưa leo đúng không?”
“Cà chua.”
“Cái đằng kia tớ biết, khoai sọ!”
Trần Việt: “Khoai tây.”
Mạnh Quân thộn mặt, không ngó ngàng gì tới hoa màu nữa. Qua vài giây, lại thắc mắc: “Cậu làm giáo viên ở đây bao lâu rồi?”
Trần Việt: “Tớ không phải là giáo viên.”
Trong làn gió ban mai mát rượi, Mạnh Quân hơi nheo mắt: “Cậu nói vậy là sao?”
“Tớ làm ở tập đoàn Trung X.” Trần Việt thả chậm tốc độ, khẽ hất cằm chỉ về phía trước.
Lúc đó hai người vừa vặn chạy vòng qua một ngôi nhà bằng đất, đến bên vách núi cao thẳng đứng. Bên rìa núi đầy đá sỏi lởm chởm, cỏ dại mọc um tùm, góc nhìn xuống hướng về hẻm núi nơi thị trấn Thanh Lâm ẩn mình.
Ở phía đối diện bên kia thung lũng, những ngọn núi trải dài vô tận, hai ba cụm tuabin gió xoay tròn chậm rãi trong làn gió ngao du không ngơi nghỉ của đất trời. Hẳn nó phải ở rất xa, trông bé xíu, giống như chiếc chong chóng tre trên đầu Doraemon.
(*) Turbine gió là máy dùng để biến đổi động năng của gió thành cơ năng. Máy năng lượng này có thể được dùng trực tiếp như trong trường hợp của cối xay bằng sức gió, hay biến đổi trực tiếp thành điện năng như trong trường hợp máy phát điện bằng sức gió.
“À. Năng lượng gió.” Mạnh Quân thật thà thú nhận: “Tớ quên hết sạch kiến thức chuyên ngành rồi.”
Trần Việt không nói gì, chăm chú nhìn con đường phía trước.
“Công việc của các cậu phải ở lại nơi này luôn sao?”
“Phải… Cũng không phải…” Trần Việt hơi nghiêng đầu, tựa như muốn quay lại nhìn cô, nhưng cuối cùng vẫn không quay lại.
Gió thổi phồng chiếc áo thun của anh. Không có nửa câu còn lại.
Mạnh Quân thắc mắc: “Vậy tại sao hôm qua cậu lại đi đón tớ?” Tớ còn tưởng cậu là người của nhà trường.”
Trần Việt: “Cũng có thể xem như vậy.”
Cô đang đợi anh nói tiếp, nhưng anh không giải thích gì hơn.
Nắng luồn qua kẽ lá, rọi thành những bóng nắng lấm tấm thoắt ẩn thoắt hiện trên gương mặt cô.
Cô dẩu môi trêu chọc: “Cậu không thích nói chuyện như vậy, kiếp trước nhất định là một cái cây.” Rồi tiện tay chỉ bừa về phía ngọn núi: “Kìa, đứng ngay ở đó.”
Trần Việt liếc nhìn, cô chỉ vào một cây thông đỏ.
Trùng hợp, anh rất thích thông đỏ.
….
Trường trung học thị trấn Thanh Lâm nằm ở trung tâm thị trấn là ngôi trường cấp ba độc nhất của nơi này và những vùng lân cận, cũng là ngôi trường duy nhất có cả cấp hai.
Diện tích trường không lớn, một sân chơi, hai tòa nhà phòng học bốn tầng mới xây đứng cạnh nhau, một dành cho khối cấp 2 và một cho cấp 3. Phía sau khu phòng học là một ký túc xá mới tinh tươm và căng tin.
Bên cạnh sân chơi có một nhà để xe, xe đạp và xe máy phân khối nhỏ của học sinh đang để bên trong.
Điều kiện cơ sở vật chất ở nơi này không thể nào so sánh được với thành phố lớn nhưng tốt hơn rất nhiều so với trong tưởng tượng của Mạnh Quân.
“Lúc trước tớ đọc trên mạng thấy nói ở những vùng nghèo khó ngay cả tòa nhà dạy học cũng không có, chỉ có những phòng học mái tranh vách đất.”
“Vừa mới được xây cách đây bốn năm. Mười một năm trước khi tớ đến, nơi này không có tòa nhà dạy học cũng không có ký túc xá. Những học sinh ở xa phải đi ít nhất ba bốn tiếng mới về đến nhà.”
Mạnh Quân nhướng mày dòm anh: “Mười một năm trước? Chẳng phải cậu đang đi học sao?”
Trần Việt dời mắt, nhìn sang chỗ khác: “Nghỉ hè, dạy học tình nguyện.”
Mạnh Quân ngắm nhìn sườn mặt của anh, hốc mắt anh rất sâu, sống mũi cao thẳng, làn da ngăm đen, là kiểu đàn ông có một nét thu hút rất riêng khiến người ta nhìn hoài không chán, càng nhìn càng thấy đẹp.
Nhưng người đàn ông này có vẻ không quen với việc giao tiếp bằng mắt với phụ nữ, ánh mắt tựa như sợ bị bỏng, lúc nào cũng di chuyển sang chỗ khác, nhanh chóng, lặng lẽ, giống như chú sóc nhỏ dè dặt cẩn trọng.
Đi vào khu vực lớp học, Trần Việt nói: “Người lát nữa cậu gặp là hiệu trưởng Đao.”
Mạnh Quân hỏi lại: “Họ Đao?”
Trần Việt ‘ừm’ một tiếng, bổ sung thêm một câu: “Dân tộc Thái.”
(*) Dân tộc Thái: dân tộc thiểu số, ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
Mạnh Quân cười câm nín.
Cô hiệu trưởng Đao khoảng chừng bốn mươi đến năm mươi tuổi, vì làm việc vất vả nên trên gương mặt hằn rõ vết thời gian, nụ cười bao dung hết đỗi hiền từ ấm áp, vừa nhìn thấy Mạnh Quân liền đưa tay về phía cô: “Cô Mạnh, cảm ơn cô rất nhiều vì đã đến nơi này dạy học cho bọn trẻ.”
Mạnh Quân mỉm cười chào bà.
Trần Việt đứng một lúc, cất lời: “Thưa cô, nếu không có việc gì thì em xin phép đi trước ạ.”
“Được rồi. Em đi làm việc đi.”
Trần Việt nhìn thoáng qua Mạnh Quân một cái, rồi xoay người rời đi.
Mạnh Quân không ngờ anh lại đi nhanh như vậy, không kịp nghĩ ngợi gì, vội vàng chào cô hiệu trưởng một tiếng rồi ba chân bốn cẳng đuổi theo anh.
Trần Việt đã đi tới cầu thang, vừa bước xuống hai bậc thì Mạnh Quân chạy tới, thở hổn hển: “Này, cậu bỏ mặc không coi sóc tớ nữa hả?”
Trần Việt quay đầu lại, thoáng ngơ ngác: “Tớ… cậu muốn tớ coi sóc cậu thế nào?” Thêm một câu: “Tớ… đi làm trước, được không?”
Hai người mắt to dòm mắt nhỏ.
Mạnh Quân tròn mắt dòm anh vài giây, ngúc ngắc phụt ra một câu: “Ít nhất cũng phải thêm Wechat chứ, ban ngày lỡ tớ có việc gì cần tìm cậu.”
“À.” Trần Việt lấy điện thoại ra.
Mạnh Quân: “Tớ quét cậu.”
Anh cúi đầu, ngón tay lướt trên màn hình. Bởi vì anh đứng dưới hai bậc cấp, tầm mắt của Mạnh Quân vừa vặn ngang với tầm mắt anh, nhìn thấy lông mi anh rất dài rất dày, hốc mắt và sống mũi vẽ nên một độ cong tuyệt đẹp.
Anh vừa ngước mắt lên, lại cụp xuống ngay, đưa mã QR cho cô.
Mạnh Quân quét xong, thêm bạn. Tên Wechat của anh chỉ vỏn vẹn hai chữ ‘Trần Việt’.
“Tớ thêm rồi, cậu đồng ý đi.”
Trần Việt làm theo.
Lúc này Mạnh Quân mới ngẩng mặt lên, tỏ ý tha bổng cho anh đi.
Trần Việt cầm điện thoại, nhanh chóng đi xuống lầu. Sau khi bước ra khỏi cầu thang rồi mới lau lòng bàn tay ướt đẫm mồ hôi, túm ngực áo phẩy phẩy.
Anh mở Wechat, xem vòng bạn bè của cô, nhìn thấy hình meme thê thảm bi thương cô đăng tối qua.
Thật đáng yêu.
Lúc này, trong nhóm ký túc xá có thông báo. Tối qua, anh có đăng lên nhóm một dòng trạng thái chia sẻ Mạnh Quân đã đến nơi này của anh dạy học tình nguyện.
Nhấn vào nhóm, Lý Tư Tề cảm thán: [Mạnh Quân lại có thể đi làm tình nguyện viên dạy học ư? Thật ly kỳ. Đừng có đánh nhau với bọn trẻ.]
Dương Khiêm: [Vậy mà cũng có thể gặp được bạn học cũ, duyên phận mà. Chuyển lời giùm tớ, lớp trưởng chúc cô ấy hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, tận tụy trao đi yêu thương.]
Hà Gia Thụ gửi một hình meme cười ha ha.
Hai năm trước, Hà Gia Thụ học xong thạc sĩ ở nước ngoài, trở về Thượng Hải gầy dựng sự nghiệp với người bạn gái cậu đã gặp trong thời gian học thạc sĩ. Khi đó, Trần Việt đang học năm ba cao học ở Thượng Hải, Hà Gia Thụ đã đưa cô ấy đến gặp Trần Việt vài lần. Hai người có thể nói là cùng chung chí hướng, cùng nhau theo đuổi ước mơ. Khi đó, Hà Gia Thụ đã không còn nhắc đến Mạnh Quân trước mặt Trần Việt nữa.
Trần Việt nghĩ, có lẽ cậu ấy đã buông xuống được rồi.
…
Mạnh Quân dạo một vòng trong khuôn viên trường với cô hiệu trưởng, dọc theo sân chơi đi đến tòa nhà lớp học.
Cô hiệu trưởng Đao đã dành cả cuộc đời cho ngôi trường heo hút ở thị trấn Thanh Lâm này. Trường tuyển sinh sáu khối lớp, từ lớp 7 đến lớp 12, mỗi khối có bốn, năm lớp. Những năm đầu, cơ sở vật chất dạy học nghèo nàn thiếu thốn, đội ngũ giáo viên còn yếu, mãi đến năm 2009 mới có được một lứa học sinh đầu tiên đạt điểm chuẩn xét tuyển đầu vào theo quy định.
(*) Cấp 2 bên Trung bắt đầu từ lớp 7.
Tuy nhiên, trong mấy năm gần đây, công cuộc xóa đói giảm nghèo được đẩy mạnh, đầu tư cho giáo dục được tăng cường, trường học cũng có được những bước phát triển rõ rệt. Đội ngũ giáo viên được nâng lên cả về số lượng lẫn chất lượng, cũng có thể miễn cưỡng xem như không còn thiếu giáo viên, còn thường xuyên có những giáo viên ưu tú từ các thành phố lớn đến hỗ trợ giảng dạy. Điểm thiếu sót duy nhất chính là phương diện nâng cao giá trị đời sống tinh thần vẫn chỉ là một trang giấy trắng.
Lần này dự án Mạnh Quân đã đăng ký tham gia chính là ‘Lớp học Âm nhạc’ nơi nương ngàn của tổ chức từ thiện ‘Tia nắng Tây Nam’. Cô theo chân cô hiệu trưởng đi qua từng gian phòng học sáng sủa, rộng rãi.
Đang là giờ học, học sinh trong lớp đều tò mò quan sát Mạnh Quân.
Phòng học nhạc mới mở ở cuối tầng một của tòa nhà, bên cạnh bục giảng có đặt một chiếc đàn piano đứng, trên thân có khắc dòng chữ ‘Công ty xx thành phố xx quyên tặng’.
Cô hiệu trưởng Đao đưa cho Mạnh Quân một bảng thời khóa biểu và mấy tờ danh sách lớp, dặn dò cô nếu gặp phải tình huống gì khó xử thì báo ngay cho bà, rồi hỏi cô có còn thắc mắc hay câu hỏi nào nữa không.
Mạnh Quân cảm thấy đây là một công việc nhẹ nhàng, cũng không nghĩ ngợi nhiều về nó, mà hỏi: “Trần Việt không phải là giáo viên của trường ạ?”
“Em ấy là kỹ sư của tập đoàn Trung X, đến nơi này làm điện gió.” Cô hiệu trưởng nói giọng Vân Nam, “Trong công cuộc xóa đói giảm nghèo mấy năm qua, một số cơ quan Trung ương và Quốc doanh được giao các dự án ‘xóa nghèo chuẩn xác’ một kèm một*. Tập đoàn của bọn họ chịu trách nhiệm hỗ trợ chúng ta, phải đi đầu trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, trên danh nghĩa phó tổ trưởng tổ xóa đói giảm nghèo của thị trấn.
(*) Kể từ năm 2012, Trung Quốc đã đầu tư gần 1.600 tỷ nhân dân tệ để xóa đói giảm nghèo, 14 thành phố giàu có ở miền Đông phải nhận hỗ trợ 14 tỉnh, khu tự trị và thành phố nghèo ở miền Tây; cơ quan trung ương được chỉ định hỗ trợ huyện nghèo; bộ đội đóng quân tại địa bàn hỗ trợ làng nghèo lân cận. Cán bộ do các cơ quan từ cấp huyện trở lên được cử đến làm việc thường trực tại các làng nghèo, để mỗi hộ gia đình đều có người chịu trách nhiệm, mỗi làng đều có tổ hỗ trợ. – vov.vn
“À, cậu ấy bị phân công tới đây.” Mạnh Quân suy đoán một cách vô cùng logic, quá nửa là do tính cách ít nói, ít biểu lộ cảm xúc của anh, nên đã bị cấp trên và đồng nghiệp chèn ép phân đến tổ dự án lãng phí công sức mà không thu được kết quả gì này.
“Không phải bị phân đâu. Một số đồng nghiệp của em ấy không chịu đi, em ấy tự nguyện xin lên vùng cao này.”
Mạnh Quân không bày tỏ ý kiến, chỉ nói: “Vậy thì cậu ấy thật cao thượng.”
Hiệu trưởng Đao cho rằng cô đang tán thưởng, cất giọng hiền từ: “Là một đứa trẻ tốt.”
Mạnh Quân lại hỏi: “Vừa rồi lúc vào cổng, em thấy chú bảo vệ gọi cậu ấy là thầy Trần?”
“À, Quỹ giáo dục Tây Nam có hạng mục ‘Cuộc sống giáo viên’, phải theo dõi tình hình học tập của bọn trẻ, em ấy là tình nguyện viên lâu năm của quỹ. Chỗ chúng ta nhỏ, ít nhân tài, người có năng lực càng cao thì trách nhiệm lại càng lớn.”
(*) Quỹ là một loại pháp nhân của tổ chức phi lợi nhuận sẽ thường tặng tiền và hỗ trợ cho các tổ chức khác hoặc cung cấp các nguồn kinh phí riêng của mình cho mục đích từ thiện.
Mạnh Quân đã hiểu, gật đầu: “Thanh niên đa năng*.”
(*) Slash youth: Thanh niên “đa năng” chính là nhóm người sở hữu cuộc sống đa dạng khi đảm nhiệm nhiều chức danh và vai trò. Thuật ngữ này được đặt bởi nhà văn người Mỹ Marci Alboher trong cuốn sách One Person/ Multiple Careers. Khi khái niệm này du nhập vào Trung Quốc, nó lập tức trở nên phổ biến và trở thành một phong cách sống được giới trẻ quan tâm.
Những người này sẽ sử dụng dấu gạch chéo để phân biệt nghề nghiệp của mình trong phần tự giới thiệu, ví dụ: Trương Tam, phóng viên / diễn viên / nhiếp ảnh gia / nhà văn. – baidu
Cô hiệu trưởng không hiểu.
Mạnh Quân lấy giấy bút ra, giải thích: “Ví dụ như em, người viết lời/ nhạc sĩ/ người đăng video âm nhạc/ tình nguyện viên, như thế này được gọi là thanh niên đa năng ạ.”
Cô hiệu trưởng lại nở nụ cười hiền từ: “Vừa nhìn đã biết em có lòng kiên trì nhẫn nại, có thể dẫn dắt và đồng hành cùng bọn trẻ thật tốt.”
Mạnh Quân bỗng cảm thấy chột dạ.
Sau khi cô hiệu trưởng rời đi, cô ngồi trên ghế đàn piano, lật xem thời khóa biểu. Chỉ có cấp hai có tiết Âm nhạc, tổng cộng mười lớp, mỗi lớp có một tiết một tuần.
Mạnh Quân không hề có bất kỳ sự chuẩn bị nào, không biết phải dạy bọn trẻ những gì và dạy ra sao.
Chuyện khác cô không dám khẳng định, nhưng có một điều cô có thể chắn chắc — cô không có đủ sự kiên nhẫn, tính cách cũng không đủ tốt.