Pháo Hôi Kiên Cường Dạy Học Ở Cổ Đại

Chương 5




*Chương này có nội dung ảnh, nếu bạn không thấy nội dung chương, vui lòng bật chế độ hiện hình ảnh của trình duyệt để đọc.

chapter content



Chương 5: Ngày đầu dạy học.

Sơn trưởng nói hỗ trợ quản lý đệ tử, đó là tương tự với công việc trợ giảng ở đại học thời hiện đại, chủ yếu vẫn là vừa phụ trách vừa học tập, xem tiên sinh ngày thường dạy học thế nào.

Hứa Trân không có kinh nghiệm dạy học ở đây, dự thính thử một chút cũng tốt.

Hôm nay Triệu tiên sinh đi ra ngoài dán quảng cáo, không có ai quản đệ tử, sơn trưởng liền mang Hứa Trân đi qua làm quen một chút đệ tử nơi này.

Thanh Long Sơn mặc dù là tư học, cùng Thái học, học quán châu huyện không thể đánh đồng, nhưng cũng nghiêm ngặt tuân theo chỉ thị phía trên, mỗi tháng tiến hành ba lần tiểu khảo, căn cứ thành tích cuộc thi, đem học sinh chia làm các ban giáp ất bính đinh.

Hứa Trân phải quản lý mậu ban, cũng chính là lớp kém nhất.

Sơn trưởng nói: "Đệ tử chúng ta cũng không nhiều, ngươi quản lý cũng chỉ hơn mười người thôi."

Hứa Trân hỏi: "Bình thường ta cần phải làm gì?"

Sơn trưởng nhìn nàng, chất vấn: "Không phải ngươi từng làm qua nữ tiên sinh sao?"

Hứa Trân lời lẽ hùng hồn: "Làm qua, nhưng ta không có làm qua nữ tiên sinh không dạy học a!"

Sơn trưởng không lời chống đỡ, giảng thuật cho nàng: Chính là bọn hắn ở dưới học bài, ngươi ở phía trên nhìn, phòng ngừa có người không chăm chỉ học tập."

Hứa Trân gật đầu: "Còn gì nữa không?"

"Còn? Còn có nếu bọn hắn có nghi hoặc, ngươi liền giải đáp, nhưng ngươi có thể sao? Ngươi biết sao? Ngươi không biết kinh luân, cũng không biết tinh tượng toán số, ngươi có thể làm gì?"

Rốt cuộc có thể làm gì?

Sơn trưởng nghĩ đến đây, lại bắt đầu đau đầu, phát thệ chờ Triệu tiên sinh trở về, nhất định hảo hảo mắng một trận.

Hai người bước nhanh trên thạch đá, tiến vào bên trong phòng chính.

Thư đường lớn bằng nửa bãi sân bóng, liếc nhìn vô cùng bằng phẳng, không có vật che dư thừa, sau gian phòng có hai ngăn tủ cùng giá sách bằng gỗ cọ dầu, bên cạnh trưng bày bình phong, phía trên là đồ án thất thải thị nữ.

Trước bình phong, các nam đệ tử đang tụ tập đá dế, bên kia các tiểu cô nương túm tụm nói chuyện phiếm.

Đám người kia dáng vẻ như học sinh trung học khoảng mười, mười một tuổi, thân cao xấp xỉ tiểu ăn mày, mặc dù chưa tới tuổi phản nghịch, nhưng thoạt nhìn cũng không hảo quản giáo.

Sơn trưởng thấy tràng diện hoang đường, sắc mặt tái xanh, ho khan một tiếng trầm trọng.

Mấy người trước tấm bình phong quay đầu, thấy sơn trưởng tản ra lên tiếng chào, quay đầu tiếp tục làm việc của mình.

Sơn trưởng mặt không chịu được, nói với Hứa Trân: "Ngươi ở đây trông nom, đợi đến giờ Thân tan ca, đến lúc đó tìm tới ta."

Nói xong không dừng chân, vội vã chạy ra thư đường.

Để lại Hứa Trân một người đứng đó.

Trong thư đường an tĩnh chỉ chốc lát, không biết người nào đá dế thắng, bộc phát ra một trận hoan hô.

Hứa Trân hô vài câu thượng khóa ( lên lớp), không ai phản ứng, nàng liền vui vẻ ung dung, chạy ra ngoài bưng chén trà, sau đó ngồi ở phía trước đọc sách.

Sau một hồi, mấy người đá dế xong, ngại nhàm chán, nên cùng nhau bàn bạc, muốn trêu chọc Hứa Trân, vị tiên sinh mới đến này.

Một người chạy đến phía trước ngồi xuống, cao giọng hỏi: "Tiên sinh, sao ngươi không giảng khóa a? Đây là thư viện, không giảng khóa còn ra thể thống gì?"

Hứa Trân ngẩng đầu liếc nhìn hắn một cái nói: "Ta đang giảng bài a."

Người kia có chút nghi hoặc: "Ngươi nói cái gì? Sao ta không nghe thấy?" Hắn lại hỏi người xung quanh, "Các ngươi có nghe thấy không?"

Mấy người xung quanh lắc đầu: "Không có."

Người kia biết không phải mình nhớ lầm, mà là vị tiên sinh mới đến này mạnh miệng, nhất thời vô cùng phấn khích.

Hắn hất cằm nói với Hứa Trân: "Tất cả mọi người đều không nghe thấy, ngươi căn bản không có giảng bài, ngươi thân là một giáo thư tiên sinh vì sao lại nói dối?"

Hứa Trân đem sách để qua một bên, điều chỉnh tư thế ngồi thoải mái, hỏi ngược lại: "Làm sao ngươi biết ta nói dối, mà không phải những người kia cùng nhau nói dối gạt ngươi đây?"

Người kia sửng sốt một chút, nhanh chóng nói: "Làm sao nhiều người như vậy có thể cùng nhau gạt ta chứ?"

Hứa Trân nói: "Lẽ nào trên đường không có hổ, nhưng mọi người đều nói có, thì trên đường sẽ thật sự có hổ sao?"

Người kia bình thường không nghiêm túc học tập, nghe điển cố như vậy, sau một hồi mới phản ứng, vội vàng nói: "Ngươi là cưỡng từ đoạt lý, ngươi hiện tại mới là người nói dối trên đường có cọp!"

Hứa Trân nghĩ, tiểu tử này cũng có chút đầu óc.

Lúc này nàng rảnh rỗi buồn chán, liền cùng người này tiếp tục tán gẫu: "Vì sao ngươi tự tin là mình đúng như vậy?"

Người kia nói: "Đương nhiên vì ta không có nghe thấy."

Hứa Trân hỏi: "Ngươi không nghe thấy thì thật sự không tồn tại sao?"

Người kia vô cùng tự tin, thoạt nhìn là một tiểu tử được cưng chiều từ nhỏ.

Hắn nói: "Đương nhiên! Nếu lỗ tai của mình cũng không thể tin, thì còn tin cái gì?"

Hứa Trân nhịn không được muốn cười.

Nàng cầm trong tay chén trà, chậm rãi uống: "Đã như vậy, ngươi bây giờ có thể nghe tiếng gà gáy không? Có thể nghe thấy tiếng gió không? Có thể nghe thấy tiếng phụ thân ngươi gọi ngươi không?" Hứa Trân hỏi: "Lẽ nào ngươi không nghe được, thì chúng hiện tại không tồn tại sao?"

Đương nhiên tồn tại.

Người kia thiếu chút nữa nói ra miệng, nhưng lập tức ý thức được, không thể nói như vậy! Bằng không liền thua.

Hắn ngơ ngác đứng, lần lượt nghe, phát hiện quả nhiên không nghe được, đây nên phản bác thế nào?

Hắn há mồm, trợn to mắt, muốn nói gì đó, lại đầu choáng váng mất phương hướng, hoàn toàn không biết nói như thế nào.

Hứa Trân thấy hắn thần sắc mờ mịt, nhân cơ hội bổ một đao: "Vậy nên ngươi không thể tin vào lỗ tai của mình, phải biết suy nghĩ." Sau khi nói xong, nàng suy nghĩ một chút, cảm thấy mình nói không quá nghiêm cẩn liền bổ sung: "Đương nhiên, người có đầu óc cũng không thể tin."

Bầu không khí của thư đường, nhất thời đè nén đáng sợ.

Hứa Trân cười hai tiếng làm sinh động bầu không khí, thấy mọi người không náo loạn, ánh mắt tập trung, nhìn chằm chằm nàng.

Làm nàng có chút khẩn trương.

Lúc sắp đến giờ Thân, Hứa Trân không dám lại đối mặt với nhiều ánh mắt đáng sợ như vậy, cầm thấy bọc đồ của mình, nói: "Tan học! Chúng ta hữu duyên gặp lại."

Nói xong liền đi tìm sơn trưởng.

Trên sơn lâm truyền đến tiếng chim hót.

Sơn trưởng ở phía sau núi, một thân áo bào trắng, chắp tay sau lưng, đùa bỡn một con chim trong lồng.

Con chim kia xám xịt, đầu vàng, bụng lấm tấm nâu.

Hứa Trân đi đến nhìn: "Đây không phải là gà gô xám(1) sao?"

⌈ (1) Gà gô xám: là một loài chim trong họ Phasianidae. Loài chim này đã được du nhập thành công đến nhiều nơi trên thế giới để săn bắn, bao gồm cả khu vực rộng lớn của Bắc Mỹ, nơi nó thường được gọi là gà gô Hungary, hoặc chỉ "Hun".⌋

Sơn trưởng bị hù dọa, quay lại nhìn thấy Hứa Trân, nói: "Ngươi bước đi sao không có tiếng động?"

Hứa Trân cười: "Ta thể trọng nhẹ."

Sơn trưởng sửng sốt một chút, đang muốn chửi Hứa Trân vài câu nữ tử không biết liêm sỉ, chợt nghĩ đến đã tan lớp, liền tượng trưng hỏi: "Các đệ tử thế nào?"

Hứa Trân nói: "Đều vô cùng tốt."

Sơn trưởng nói: "Đệ tử Thanh Long Sơn đương nhiên không tệ, hơn nữa mậu ban có có hai tên nhà tướng, còn lại cũng không ít gia đình thương nhân, ngươi nhớ kỹ phải hảo hảo đối đãi, ngàn vạn lần đừng đắc tội người ta."

Hắn nói xong rồi nghĩ đến chuyện nhã tập lần trước, lại lặp lại: "Không thể đắc tội người! Biết không?"

Hứa Trân cười hì hì nói: "Đương nhiên sẽ không đắc tội, ta ở phía trên trông nom bọn hắn học bài, có người không nghe, chỉ chơi đấu dế, ta cũng không dám ngăn cản."

Sơn trưởng lần đầu lộ vẻ tán thành: "Làm tốt lắm, lão Trang nói 'vô vi mà trì(2)', thư viện Nho đạo chúng ta đều xem trọng, làm như vậy không có vấn đề. Còn gì nữa không?"

⌈(2) Vô vi vi trì: là tư tưởng cơ bản của Đạo gia, do Lão tử đề ra đầu tiên. Ông cho rằng: "Ta tùy theo tự nhiên ( vô vi), mà dân tự thay đổi; ta yên tĩnh, mà dân ngay thẳng; ta không làm, mà dân tự giàu; ta không muốn, mà dân tự muốn."

Lão Trang: chỉ chung Lão Tử và Trang Tử, hai triết gia lớn của Trung Hoa.⌋

Hứa Trân nói: "Bọn hắn đối với biện luận bạch mã phi mã(3) của danh gia có chút hứng thú, ta liền nói tưởng pháp Công Tôn Long cùng Huệ Tử."

Sơn trưởng nói: "Danh gia cũng không phải chính phái, nhưng dùng để điều hòa cũng tốt."

Hứa Trân nói: "Cái khác thì không có."

Sơn trưởng nói: "Không tệ, không tệ, quả nhiên đã làm qua hai năm nữ tiên sinh." Hắn vội chơi chim, khoát tay nói, "Ngươi có thể đi về."

Hứa Trân thật vui vẻ, chuẩn bị về nhà.

Đi một nửa nghĩ đến một việc, lại quay lại hỏi: "Sơn trưởng, ta còn một chuyện."

Sơn trưởng hỏi: "Chuyện gì?"

Hứa Trân nói: "Nhà ta có một tiểu hài tử, mỗi ngày ở nhà một mình ta lo lắng, ngày mai có thể mang nàng cùng đến mậu ban học bài được không?"

Sơn trưởng quay đầu lại.

Hứa Trân vội nói: "Học phí này nọ, trừ vào tiền lương của ta."

Sơn trưởng suy nghĩ một chút nói: "Có thể, ngày mai ngươi mang hộ tịch đến, trông nom tốt tiểu đồng nhà ngươi, đừng để nàng trêu chọc người khác."

Hứa Trân cao hứng nói: "Không thành vấn đề."

Nàng đạp giày rom về nhà, hưng phấn đẩy cửa, ở các gian phòng gọi tên tiểu ăn mày, sau đó thất vọng phát hiện tiểu ăn mày không có ở nhà.

Hứa Trân cảm thấy có chút kỳ quái nhưng không nghĩ nhiều, chạy đến phòng mình mở hệ thống lữ khách nhập cư trái phép.

Điểm công đức quả nhiên tăng năm mươi điểm.

Điểm vào giao diện [ Đầu mối chính ], hoàn thành nhiệm vụ tiến nhập Thanh Long Sơn thư viện, lúc Hứa Trân nhìn, chậm rãi tự động tiêu thất, thay thành một nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ mới: "Tìm kiếm thân phận thật của tiểu ăn mày (0/10)".

Thân phận thật của tiểu ăn mày?

Hứa Trân có chút mộng bức(4), hệ thống còn quan tâm đến tiểu ăn mày, còn đem tiểu ăn mày trở thành nhiệm vụ đầu mối chính, xem ra tiểu ăn mày không đơn giản.

⌈(4) Mộng bức: ngạc nhiên, sững sờ trước một việc xảy ra đột ngột.⌋

Lại nói, chỉ cần cùng tiểu ăn mày chung một chỗ, là có thể khiến điểm công đức tăng lên, chuyện này cũng khiến người ta suy nghĩ sâu xa.

Hứa Trân suy nghĩ thật lâu cũng không hiểu được.

Hiện tại rãnh rỗi, liền ngồi trên giường nhỏ, tỉnh táo suy nghĩ.

Hệ thống điểm công đức có văn bản quy định rõ ràng, chỉ có hai con đường, một là làm chuyện tốt, người khác sinh lòng cảm kích, còn lại là khiến người xấu trở thành người tốt, giảm bớt giá trị ác, xây dựng xã hội hài hòa.

Nhưng tiểu ăn mày tâm tư thuần khiết, khẳng định không phải người xấu gì.

Duy nhất có khả năng đó là, mình và tiểu ăn mày cùng một chỗ, tiểu ăn mày đối với mình sinh ra cảm kích.

Hứa Trân loại bỏ rất nhiều khả năng, càng cảm thấy chân tướng chính là như vậy, trong nháy mắt trái tim tan chảy vì cảm động.

Hài tử đáng thương nhu thuận cỡ nào a.

Chỉ bỏ mười lượng là có thể được một người cảm kích không ngừng không dứt, mình có tài đức gì.

Hứa Trân cảm động muốn khóc.

Nàng nhìn lại giao diện hệ thống nhiệm vụ [ Đầu mối chính ], nghĩ nhiệm vụ hệ thống này thật có bệnh, hơn nữa gần đây cũng không thiếu điểm công đức, nàng dứt khoát không để ý đến, trực tiếp đóng giao diện.

Vì để đối tốt với tiểu ăn mày hơn, đồng thời bù đáp hổ thẹn vì tiểu ăn mày bị hệ thống coi trọng, Hứa Trân xuất môn mua chút thịt gà, trở về dùng nước luộc, luộc xong vớt ra, xé thành gà sốt tương.

Bên ngoài dâng lên khói bếp, tiểu ăn mày mới đẩy cửa trở về.

Hứa Trân chạy đến hỏi: "Ngươi đi đâu?"

Tiểu ăn mày từ trong túi móc ra một nắm đồng tiền: "Bán củi."

Hứa Trân nhận tiền hỏi: "Sao đi lâu như vậy?"

Tiểu ăn mày nói: "Đi xa, trả thù lao nhiều hơn."

Hứa Trân nắm tay tiểu ăn mày, nghĩ: Tiểu hài này quá hiểu chuyện đi.

Nàng mang tiểu ăn mày đi rửa tay, sau đó ngồi vào bàn cơm nói: "Lần sau đừng đi bán nữa, ta cho ngươi biết một tin tức tốt, ta tìm được một công việc dạy học, mỗi tháng được một quan tiền."

Tiểu ăn mày nói: "Ta thiếu ngươi."

Hứa Trân nói: "Không thiếu, không thiếu, ngươi cho ta, ta cũng còn không rõ."

Nàng gắp thịt cho tiểu ăn mày.

Tiểu ăn mày cắn một cái, hỏi: "Dạy học, phải làm gì?"

Hứa Trân thấy tiểu ăn mày có hứng thú, nói cho nàng biết: "Rất đơn giản, là truyền dạy nghề giải đáp nghi hoặc."

Tiểu ăn mày trầm mặc một lát, hỏi: "Ngươi dạy người khác biết chữ?"

Hứa Trân đang muốn nói "không sai biệt lắm", liếc nhìn thấy tiểu ăn mày cau mày, nhịn không được bật cười: "Làm sao, ngươi ghen tỵ?"

Tiểu ăn mày hỏi: "Ghen, là có ý gì?"

Hứa Trân xoay người sang chỗ khác xới cơm, thuận tiện nói; "Là⎯cảm thấy chua, trước đó mấy hôm không phải mua cho ngươi bồ đào ăn sao, cùng mùi vị kia không sai biệt lắm."

Tiểu ăn mày ngồi trên ghế mềm, thân trên thẳng tắp, trong mắt dường như ẩn chứa sương mù, nhìn kỹ, có thể cảm thấy sắc bén được che giấu bên trong.

Một lúc lâu, nàng nói: "Dường như là có."

Hứa Trân đang xới cơm, bị phân thần, quay đầu hỏi: "Có cái gì?"

Tiểu ăn mày nói: "Ngực có chút chua."

Hứa Trân nghĩ: Đây là bắt đầu trổ mã sao?

Nàng đem một chén thịt gà toàn bộ cho tiểu ăn mày, để cho nàng ăn nhiều một chút.

Đang ăn, nàng lại nghĩ đến một việc, vội nói với tiểu ăn mày: "Được rồi, còn một chuyện quên nói cho ngươi biết."

Tiểu ăn mày buông chén đũa, chăm chú nghe.

Hứa Trân nói: "Ta giúp ngươi nộp tiền học, ngày mai ngươi có thể theo ta đến thư viện đi học!"

Tiểu ăn mày nghe thấy, khẽ vuốt càm, nói: "Cảm tạ."

Hứa Trân cười nói: "Nhưng mấy người trong lớp học có chút thích nháo đùa, ngươi thấy cũng đừng phản ứng bọn họ, đến lúc đó ngươi ngồi ở bàn đầu, ta lén dạy ngươi học chữ."

Tiểu ăn mày nói: "Được."

Nàng ăn thịt gà, nhìn trong bát Hứa Trân không có, liền gắp bỏ vào bát Hứa Trân.

Hứa Trân lại cảm động, cũng dò hỏi: "Hôm nay ngươi đọc sách nhận biết chữ không?"

Tiểu ăn mày nói: "Xem được."

Hứa Trân hỏi: "Xem sách gì? Nhận biết hết chữ không?"

Tiểu ăn mày hồi báo: "Hôm nay xem [ Kinh Thi ].

Hứa Trân có chút kinh ngạc: "Ngươi xem [ Kinh Thi ] sao?"

Tiểu ăn mày nói: "Hiểu không nhiều lắm, nhưng có thể cảm giác được, trong sách hay nhắc đến thủy cùng hoa."

Hứa Trân giải thích cho nàng: "Bởi vì thủy và hoa là thứ rất đẹp, ngươi nghĩ một chút, hai người đứng bên bờ sông, cách sương mù cùng hoa tươi đầy đất nhìn đối phương, có phải đặc biệt xinh đẹp hay không?"

Tiểu ăn mày hỏi: "Thủy và hoa, là thứ rất tốt sao?"

Hứa Trân nói: "Đúng vậy, đúng vậy, đều dùng để khen người."

Tiểu ăn mày nói: "Thảo nào."

Hứa Trân hỏi: "Cái gì?"

Tiểu ăn mày: "Ta thấy ngươi lúc nói chuyện hình như có hoa đào."

Hứa Trân nghĩ, đây là cái ví von nát gì đây, trong Kinh Thi không có câu này nha.

Nàng đang muốn hỏi tiểu ăn mày nhìn thấy ở đâu, ngẩng đầu phát hiện tiểu ăn mày nhìn mình chằm chằm, vẻ mặt suy nghĩ sâu xa.

Hứa Trân ăn chút cơm, đang muốn hỏi tiểu ăn mày nghĩ gì, chợt nghe tiểu ăn mày nói ra một câu: "Thủy tính dương hoa(5)."

⌈(5) Thủy tính dương hoa: dễ dàng thay đổi như dòng nước, lả lướt nhẹ nhàng như hoa dương. Chỉ nữ giới tác phong tùy tiện hay tình cảm không chuyên nhất.⌋

Miếng cơm của Hứa Trân thiếu chút nữa không nuốt xuống được, nghẹn trong cổ họng, hồi lâu không nói ra lời.

Thủy tính dương hoa? Đây không phải là mắng chửi người sao?

Hứa Trân bi phẫn nhìn tiểu ăn mày.

Tiểu ăn mày hồn nhiên không phát giác, hỏi: "Ta thường nghe người ta nói bốn chữ này, có phải hay không, là hình dung giống như ngươi?

Hứa Trân dùng sức đấm vào ngực, thật vất vả mới đem cơm nuốt xuống, nàng la to: "Không phải! Không phải hình dung ta!"

Nàng biết Hán ngữ của tiểu ăn mày không tốt, nhưng cũng không thể dùng loạn từ như vậy a.

Mình chỗ nào thủy tính dương hoa, xuyên qua lâu như vậy, lại thu dưỡng một người như tiểu ăn mày.

Tiểu ăn mày nhíu mày, hỏi: "Phải hình dung ngươi như thế nào?"

Hứa Trân thở một hơi, trong đầu thoáng qua mấy trăm từ hình dung mỹ nữ tuyệt thế, nhưng mà nhìn lại ánh mắt tiểu ăn mày, cũng không thể không biết xấu hổ nói ra.

Cuối cùng chỉ có thể uể oải nói: "Ta cũng không biết."

Tiểu ăn mày không nói chuyện.

Hứa Trân nói: "Còn có, sau này ngươi đừng tự học chữ, chờ ta dạy ngươi đi..."

Tiểu ăn mày thần sắc nhàn nhạt, giơ tay gắp một miếng gà đưa cho Hứa Trân, nói: "Được."

Nàng nói xong, dừng một lát, nhìn Hứa Trân nói: "Nếu ngươi dạy ta, ta nhất định sẽ học."

◍ ――― Hết chương 5 ――― ◍

Lời tác giả:

Hứa Trân: Ngươi biết làm lão sư rất mệt không? Không muốn dạy, đưa tay tạm biệt.jpg

Ha Ha, tiểu ăn mày nói lời tâm tình, trâu hay không trâu ( lợi hại hay không)?!

――――――――――――

⌈(3) Bạch mã phi mã: Thời Xuân Thu Chiến Quốc, có một vị đại sư nổi tiếng về tài nói chuyện tên gọi là Công Tôn Long. Ông ta đã đưa ra chủ đề ra cho mọi người bàn luận: "Bạch mã phi mã". Công Tôn Long nói rằng. Ngựa là đặt tên từ hình dáng, màu trắng là đặt tên từ màu sắc. Ngựa trắng có nghĩa là ngựa và màu trắng, ngựa và màu trắng có phải là ngựa không? Vì thế "Bạch mã phi mã" theo quan điểm của Công Tôn Long, ngựa là tên gọi về hình dáng, trắng chỉ tên gọi về màu sắc, ngựa trắng có nghĩa là hình dáng con ngựa có thêm màu trắng, hình thêm sắc thì làm sao có thể bằng hình? Nói theo cách ngày nay, tức là nói khái niệm về ngựa không bao gồm các thuộc tính của ngựa trắng. (Nói chung là không bao gồm tất cả các thuộc tính cá biệt). Do vậy, ngựa trắng khác với ngựa. Cá biệt không giống với cái chung. Tư tưởng này có phần hợp lý, chúng ta nhận biết sự vật, xử lý vấn đề không thể vì cái chung là do những đặc điểm cá biệt khái quát lại mà thành mà phủ định sự khác biệt giữa cái chung và cái cá biệt.

Vừa phải chú ý đến những tính chất giống nhau của sự vật vừa phải chú ý đến những tính chất đặc thù của chúng. Ngày nay, chúng ta nói phải xuất phát từ nguyên lý chung nhất định, kết hợp với tình hình cụ thể của thực tế. Căn cứ của lý luận, đó chính là tính khác biệt giữa cái cá biệt và cái chung. Công Tôn Long đã phóng đại sự khác biệt giữa cái cá biệt là cái chung dẫn đến một kết luận sai lầm. Nhưng ông đã chỉ ra được sự khác biệt và cái chung. Rõ ràng là có ý nghĩa tích cực đối với sự nhận biết chính xác sự vật.⌋