"Ai cũng có thể nhìn, nhưng ai mới có thể thật sự quan sát?" A.D. Garrett

- ---

Họ Tề, tên duy nhất một chữ Bạch, Bạch của màu trắng giống Thanh Liên cư sĩ Lý Bạch.

Nhưng Tề Bạch không phải người sẽ uống trà ngâm thơ. Cho dù cô đặc biệt yêu thích thơ Đường nhưng mọi thời gian rảnh hiện tại điều dành cho công việc.

Pháp y không phải chỉ mổ xác, mà tuyệt đối đứng trước mặt Tề Bạch đừng bao giờ dùng từ này. Bởi với cô mỗi người bị đưa vào đây đều có danh tính, có người thân, có bạn bè. Họ cũng từng có ước mơ và trên hết họ bị tước đoạt đi sự sống, bị ép phải chết.

Tôn trọng nạn nhân, đừng bao giờ gọi là mổ xác.

Tề Bạch đang khâu lại lồng ngực thi thể sau cùng. Cô đã tiến hành giải phẫu ba nạn nhân liên tục suốt hai ngày không ngủ. Còn một số mẫu vật đã được trợ lý đưa vào xét nghiệm.

Cô cũng đã căn dặn trợ lý tránh trường hợp gây ô nhiễm chéo mẫu vật. Việc này rất tối kỵ trong ngành pháp y, khi mà chính những người làm việc để mẫu vật dính phải tạp chất ngoài hiện trường.

Nhiều năm về trước, người trong ngành vẫn còn tranh luận mãi về việc đeo găng tay cao su vẫn có thể dính vân tay của chính kỹ thuật viên vào vật chứng. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra, việc đeo găng tay nhằm hai mục đích: Bảo hiện trường khỏi pháp y và bảo vệ nhân viên pháp y khỏi hiện trường.

Nên nhớ một điều. Kể cả cảnh sát cũng không được tự ý đụng chạm hiện trường. Nhưng pháp y thì có thể, họ là người đầu tiên được phép tiếp cận mọi thứ.

Các mẫu vật thu được ở hiện trường rất dễ bị hư hại, lây nhiễm chéo DNA từ chính nhân viên pháp y. Găng tay không đơn giản là đeo vào, bắt buộc phải lấy găng tay còn nguyên niêm phong, thao tác mang phải giữ lấy phần viền ở cổ tay, không được chạm tay trần vào các vị trí đầu ngón tay. Để lấy DNA, dịch lỏng,... Thì dùng tăm bông ngoáy lên nơi cần lấy mẫu vật.

Dùng nhíp để gấp với các vật chứng có hình dạng.

Vì đây là dạng găng tay dùng một lần nên hãy chú ý thay thường xuyên nếu hiện trường quá phức tạp. Điều này có thể gây bất tiện nhưng giúp giảm rủi ro ô nhiễm chéo hiện trường.

Ngoài ra, chính hiện trường cũng đầy rẫy nguy hiểm, ví dụ như nầm bệnh, phơi nhiễm HIV nếu trường hợp máu của nạn nhân vốn là người bệnh. Đây cũng là quy định chung của ngành Y khi tiếp xúc với dịch từ cơ thể người hoặc nơi có khả năng lây nhiễm thì phải có biện pháp bảo vệ tối thiểu. Đây cũng là lý do cho việc nên thay găng tay thường xuyên trong quá trình. Cứ tưởng tượng đến hiện trường, nhân viên pháp y chỉ dùng một găng tay đi thu thập tất cả vật chứng, rồi cũng chính đôi tay đó dùng để chạm vào chiếc vali mang bên mình. Virus, mầm bệnh sẽ trú ngụ ngay nơi đó.

Hai nguyên tắc cơ bản khi đến hiện trường: bảo vệ hiện trường khỏi nhân viên pháp y, bảo vệ pháp y khỏi hiện trường.

Nên về sau chiếc vali tới hiện trường có thêm nhíp dài đầu dọn, và tăm bông, cọ mềm. Nhiều chất hóa học để xét nghiệm nhanh. Tuy vậy đây chỉ là công cụ, còn việc lây nhiễm chéo mẫu vật cần nhất là thao tác chuyên nghiệp của người thực hiện.

Ngành Pháp y không lý tưởng như trong mơ. Đó là còn chưa nói đến cơ sở vật chất.

Nếu ngày trước phòng Pháp y thường chật hẹp không được chú trọng trang thiết bị như phòng phẫu thuật thì ngày nay... vẫn thế.

Tiến bộ trong ngành pháp y thường đến từ các kỹ thuật xét nghiệm, những thiết bị đi kèm cũng có tiến bộ đấy nhưng rất chậm chạp. Cơ bản thì việc mổ xẻ người chết chẳng kiếm lợi bằng phẫu thuật cho người sống. Đáng buồn nhưng y tế bây giờ đi kèm với lợi ích kinh tế.

Tề Bạch đặc biệt chú trọng ánh sáng trong phòng giải phẫu. Bởi lẽ những thi thể được mang đến sẽ đi kèm rất nhiều yếu tố ngoại cảnh. Ví dụ chết ngã ra đất thì rất có thể mẫu địa chất riêng biệt nơi đó đã dính vào vết thương. Lúc đó nguồn sáng tại phòng giải phẫu cần rõ ràng để bác sĩ pháp y nhận biết.

Ánh sáng trong một phòng giải phẫu rất quan trọng. Thử tưởng tượng với thi thể chết cháy, da và lớp quần áo đã không còn phân biệt được. Nhiệm vụ của pháp y lúc đó là xem xét tất cả các mẫu. Bởi biết đâu bằng chứng quyết định nằm trong sự hỗn độn kia?*

Chính vì thế phòng giải phẫu của Tề Bạch có cửa sổ trời. Giúp ban ngày ánh sáng thuận tiện đi vào. Còn nơi đặt thi thể vẫn bảo đảm nhiệt độ thích hợp.

- ----

Bát Long thành phố dạo này xảy ra liên hoàn án. Nạn nhân là học sinh trung học. Khi tìm thấy xác thì thi thể đã bị chặt đứt tay phải. Tới nay đã có ba học sinh bị giết.

Phía cảnh sát hiện tại đang phong tỏa tin tức, bởi nếu để phía phóng viên hay tin đây là sát thủ liên hoàn e rằng dư luận sẽ gây sức ép không nhỏ lên cảnh sát.

Còn chưa nói đánh động đến tên hung thủ. Mà đội Trọng án thì như rắn mất đầu, vẫn chưa có ai đủ năng lực ngồi vào vị trí đội trưởng.

Lâm sở trưởng như ngồi trên đóng lửa suốt thời gian qua. May mắn thế nào ông lại mời được cả hai đại nhân vật đến làm việc gần như cùng lúc. Bây giờ việc duy nhất Lâm sở trưởng cầu mong là mau mau phá được án. Nếu kéo dài e rằng chiếc ghế của ông cũng không còn giữ được.

Lâm sở trưởng đưa Tần cảnh quan đi đến nơi làm việc của pháp y.

Quả thực lời đồn không sai, Tần cảnh quan này vô cùng kiệm lời, tính tình trầm lắng. Đáng tiếc là đội Trọng án mặc thường phục làm việc, nếu mặc đồng phục thì hẳn Tần cảnh quan trông sẽ y hệt hình ảnh các tờ tạp chí tuyên truyền cho nhân dân về tinh thần của cảnh sát.

Lâm sở trưởng vui vẻ hỏi;

"Tần đội trưởng, cô đã quen với thời tiết nơi này chưa?"

"Thời tiết hiện đang rất mát mẻ. Tôi đã may mắn khi đến đúng thời điểm này." Tần Quân Vi đáp. Cô từ nơi khác bắt chuyến bay đến đây, vừa hạ cánh đã đến sở cảnh sát trình diện. Tuy rằng di chuyển liên tục nhưng với sức khỏe của Tần Quân Vi thì chẳng thấm vào đâu.

"Lâm sở trưởng, trong hôm nay tôi có thể xem qua vụ án sếp nói trong điện thoại không?"

Tần Quân Vi vào thẳng chủ đề. Cô vẫn không quên việc mình nhận lời đến thành phố Bát Long là để điều tra vụ án liên hoàn mà Lâm sở trưởng nói qua điện thoại.

Lâm sở trưởng nhìn Tần Quân Vi trong vài giây, gương mặt có chút hài lòng. Ánh mắt của cô ấy là sự đanh thép nên có của một cảnh sát. Đây là điều mà rất lâu rồi ông chưa được thấy qua. Ở Tần Quân Vi có điều gì đó khiến Lâm sở trưởng càng tiếp xúc càng tin tưởng. Thái độ nghiêm túc, dáng vẻ điềm đạm. Kẻ dưới không khinh người trên không nịnh hót. Đây đúng là loại khí chất Lâm sở trưởng luôn muốn tìm kiếm.

"Tần đội trưởng, vừa hay chúng ta đã đến phòng làm việc của pháp y. Cô có thể xem qua thi thể nạn nhân ở nơi này."

Lâm sở trưởng nói. Gương mặt vẫn duy trì sự ôn hòa, ông đẩy cửa bước vào.

Ấn tượng đầu tiên của Tần Quân Vi với phòng Giám định Pháp y là nơi này thật sự sáng sủa. Nơi làm việc của phòng giám định nói chung vốn là tòa nhà đối diện với sở cảnh sát. Tuy rằng nhỏ hơn đôi chút nhưng mùi của nơi này khó mà lầm được. Mùi của thuốc sát trùng. Càng đến gần phòng của Pháp y thì mùi đó lại càng rõ ràng.

Tần cảnh quan có chút ngạc nhiên về phòng làm việc này của pháp y thành phố Bát Long. Bởi ánh sáng từ cửa sổ ngập tràn vào trong. Tần Quân Vi tất nhiên không có chuyên môn như bác sĩ pháp y nhưng đã bước vào không ít nơi dùng để giải phẫu. Với đặc thù là phòng lạnh nên thường sẽ không có cửa sổ hoặc cũng bị che đi. Những hộc kim loại đựng thi thể sẽ nằm sát tường, bàn kim loại để đặt thi thể thì nằm ngay gần đó. Chính cách bố trí và làm việc như thế nên phòng giải phẫu rất ít khi có ánh sáng mặt trời. Còn vô thức tạo ra cảm giác bí bách, ngộp ngạt.

Tần Quân Vi nhìn sơ cách phân chia. Phòng lạnh dùng bảo quản thi thể hóa ra được chia cách riêng một nơi. Điều kiện bảo quản phân tách như thế thật sự là lần đầu gặp.

Lúc này Tần Quân Vi trông thấy một nữ nhân đang cắm cúi nhìn vào kính hiển vi. Ngón tay cô thành thạo di chuyển các bánh răng điều khiển.

Hẳn là cô ấy đã biết đến sự hiện diện của hai người nhưng chỉ là không vội vàng tiếp chuyện.

"Lâm sở trưởng, đợi tôi một chút."

Nữ nhân đó lên tiếng.

"Cô không nhìn vẫn biết là tôi?"

Lâm sở trưởng vui vẻ nói.

"Bước vào không gõ cửa, cả sở cảnh sát trừ Lâm sở trưởng ra còn ai."

Nghe lời này Lâm sở trưởng cười khổ. Đây đúng là thói xấu của ông.

Tần Quân Vi đứng bên cạnh không lên tiếng, cô đang quan sát người đó. Mái tóc dài được buộc hờ sau gáy, dáng người mảnh khảnh.

"Tôi đã xong, Lâm sở trường tìm tôi".

Lúc này nữ nhân kia mới rời mắt khỏi kính hiển vi. Tần Quân Vi lúc nào nhìn rõ hơn được đối phương, gương mặt này hoàn toàn có thể gọi là xinh đẹp. Chỉ có điều ánh mắt của cô ta nới khó chịu làm sao. Như thể là chiếc máy quét lướt soi rõ nội tạng người khác vậy.

"Đây là Tần đội trưởng, Tần Quân Vi."

Lâm sở trưởng vui vẻ nói.

Ông chỉ sang nữ nhân kia.

"Đây là Tề Bạch, Tề pháp y."

Tần Quân Vi bước đến trước một bước để chào hỏi. Tề pháp y vẫn ngồi yên trên ghế. Ánh mắt nhìn thẳng về hướng Tần cảnh quan. Với loại ánh nhìn đó Tần Quân Vi trong lòng có chút không thích. Đây chẳng phải là cách cô hay nhìn nghi phạm hay sao?

"Xin lỗi Tần đội trưởng, tôi không tiện đứng lên." Tề Bạch nói.

Mà Tần Quân Vi vô thức cảm thấy có mùi thuốc súng, hoặc nữ nhân này tính cách vốn đã là thùng thuốc súng rồi nên giọng điệu không hề có chút hòa nhã.

Tần Quân Vi lịch sự định bắt tay thì Tề pháp y lạnh nhạt chặn lại.

"Xin lỗi, tôi không thích bắt tay."

Tề Bạch nói, vẫn ngồi yên trên ghế. Trước điệu bộ kiêu ngạo này của Tề Bạch, Tần Quân Vi không hề bị tác động. Chỉ là cảm giác không ưa gì nữ nhân này có chút hình thành.

Lâm sở trưởng đứng bên cạnh cười rất vui vẻ. Dường như không cảm nhận được mùi thuốc súng. Hai người họ là "tinh anh trong số tinh anh". Thành phố Bát Long từ nay chắc chắn sẽ giảm đi tỷ lệ tội phạm rồi.

"Tề pháp y, cô có thể đưa đi xem qua thi thể nạn nhân được không?"

Tần Quân Vi vào thẳng chủ đề. Tề pháp y không phản ứng gì lớn.

Lúc này điện thoại của Lâm sở trưởng đỗ chuông, là cuộc gọi công việc. Ông liền cáo bận rồi vội vàng rời đi.

Rất nhanh trong phòng pháp y chỉ còn hai người bọn họ.

Tần Quân Vi là một cảnh sát nghiêm túc khó gần thì Tề Bạch lại là kẻ khó ưa với tất thảy mọi người. Đến cả âm giọng nói chuyện cũng đã thể hiện quá rõ điều đó, rằng: cô ta chẳng thích kết bạn làm quen với ai cả.

"Tôi đưa Tần cảnh quan đi xem qua thi thể nạn nhân."

Tề Bạch lười nhát nói. Sau cùng cô ấy cũng chịu đứng dậy khỏi ghế.

Lúc này Tần Quân Vi mới quan sát, hóa ra vị bác sĩ họ Tề này bị tật ở cổ chân phải. Nên đi lại có phần khập khiễng. Lại thêm ngồi nhiều trên ghế, hẳn là đã bị ảnh hưởng đến lưu thông tĩnh mạch chân dẫn đến tê bì. Đây cũng là lần đầu tiên Tần Quân Vi thấy một bác sĩ pháp y có khuyết tật ở chân như thế.

Tần Quân Vi theo chân Tề Bạch đến phòng lạnh chứa xác gần đó.

Nhưng cửa chưa kịp mở thì đập vào mắt Tần Quân Vi là một con gián.

Cô theo bản năng đưa chân lên muốn giẫm xuống.

Tề Bạch lúc này vội vàng lên tiếng:

"Đừng giẫm..."

Quá muộn, Tiểu cường đã nằm dẹp dưới đế giày của Tần Quân Vi.

Nghe nói, các Tiểu cường có thể sống sót cho dù có là bom hạt nhân phát nổ đi chăng nữa, bởi bụi phóng xạ chẳng là gì với Tiểu cường.

Nhưng bị giẫm bẹp thì đương nhiên chỉ có chết.

Tần Quân Vi có chút khó hiểu, cô quay sang nhìn Tề Bạch.

Mà lúc này Tề Bạch như muốn lấy mạng người, trán đã hiện lên hắc tuyến.

"Tại sao cô giẫm chết con gián của tôi?" Tề Bạch gằn từng chữ, giọng đầy chấp vấn. Ngữ khí lạnh đi không ít, nếu ánh mắt có thể lấy mạng người thì Tần đội trưởng chắc chắn đã giết vài lần.

Tần Quân Vi giật mình, là giật mình! từ nhỏ đến lớn không một điều gì có thể làm Tần cảnh quan giật mình. Chuyện ngày hôm nay có thể xem là lần đầu tiên trải qua.

Tần Quân Vi khó xử, rồi không hiểu thế nào cô lại cúi người, ngón tay túm lấy hai sợi râu của con gián đưa về phía Tề Bạch.

"Tôi... Không cố ý."

Tần Quân Vi nói, Tề Bạch nhìn Tiểu cường, nội tạng cũng đã lộ ra hết rồi. Khác gì bong bóng xì hơi.

"Tiểu cường của tôi!"

Tề Bạch cáu gắt nói.

Tần Quân Vi ngơ ngác, cô thật sự không hiểu... Chẳng phải xưa giờ nữ nhân thấy gián đều hoảng sợ sao?

Nếu là người bình thường có khi còn cảm ơn vì cô đã tiêu diệt gián nữa cơ mà?

Tề Bạch im lặng, thực ra cô không nên trút giận vào Tần đội trưởng, đây là tai nạn.

"Tề pháp y đừng tức giận, lần sau cô nuôi thú cưng có thể nhốt vào lồng kính thì sẽ không bị đạp chết nữa."

Tần Quân Vi nói, lời này không cố ý chế giễu mà là thực tâm Tần cảnh quan khuyên nhủ. Cô biết nhiều người có thú vui nuôi thú cưng quái dị, nhưng dù sao cũng nên nuôi trong chuồng sẽ an toàn hơn.

Chỉ là người nói không có ý xấu nhưng người nghe là Tề Bạch. Lời kia rõ ràng đang châm biếm cô.

Tề Bạch là nhà côn trùng học pháp y đứng trong hàng giỏi nhất. Tiểu cường kia chính là nghiên cứu cho đồ án của cô, Tề Bạch đã tốn cả năm trời. Hẳn là trợ lý sơ ý mở lồng kính. Lỗi có phần thuộc về chính phòng pháp y. Nhưng thái độ của Tần Quân Vi bây giờ thật gai mắt.

Tề Bạch chưa từng thực sự ghét một ai, nhưng Tần Quân Vi xứng đáng là người đầu tiên.

- -

Hết Chương 02: phòng Giám định Pháp y

Chú thích: dựa theo nhận định của

Dr. Michael Pollanen về ánh sáng trong phòng pháp y. Google với từ khóa: New Ontario forensics facility brings crime under a world-class spotlight.

Để đọc trọn bài phỏng vấn.

Author's note: lâu rồi mới được thỏa mái viết về pháp y như trên.